به گزارش خبرگزاری مهاجر، شورای هماهنگی نمایندگی‌های سیاسی و کنسولی افغانستان، با انتشار بیانیه‌ای رسمی، نسبت به روند اخراج گسترده مهاجران افغان از خاک ایران ابراز نگرانی عمیق کرده و این اقدام را در مواردی مغایر با کرامت انسانی و ارزش‌های مشترک اسلامی دانسته است. این شورا از مسئولان جمهوری اسلامی ایران خواسته است با رعایت اصول بنیادین روابط هم‌جواری و تعهدات بین‌المللی، در این سیاست بازنگری دقیق به عمل آورند.
براساس گزارش منتشرشده از سوی «ایراف»، سفارت افغانستان در استرالیا نسخه‌ای از بیانیه شورای هماهنگی را در اختیار رسانه‌ها قرار داده است. در این بیانیه تصریح شده: «با ابراز نگرانی عمیق، روند بازگشت اجباری و در برخی موارد، مغایر با اصول کرامت انسانی هزاران پناهجو، مهاجر، کارگر و خانواده‌های‌شان از جمهوری اسلامی ایران را با دقت دنبال می‌کنیم.»
نمایندگی‌های سیاسی افغانستان با اشاره به وضعیت بحرانی داخل کشور تأکید کرده‌اند که اخراج مهاجران در چنین شرایطی، افزون بر تبعات انسانی سنگین، می‌تواند ثبات منطقه‌ای را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این شورا همچنین خاطرنشان کرده است که افغانستان اکنون با یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های انسانی معاصر روبروست؛ بحرانی که ناشی از سلطه نظامی طالبان، فروپاشی ساختارهای سیاسی، فقدان امنیت پایدار، محدودیت‌های فراگیر معیشتی، و به‌ویژه محرومیت دختران از آموزش است.
در بخش دیگری از این بیانیه، شورای هماهنگی خواستار آن شده است که مقامات ایرانی اصولی همچون کرامت انسانی، معیارهای بین‌المللی حقوق بشر، ارزش‌های مشترک دینی، و الزامات روابط نیک‌همسایگی را در سیاست‌گذاری مهاجرتی خود لحاظ کنند. این نهاد همچنین از مقامات جمهوری اسلامی ایران خواسته است تا در روند اخراج مهاجران، به‌ویژه نیروهای پیشین امنیتی و دفاعی افغانستان که در معرض تهدیدات جدی، پیگرد، مجازات یا انتقام قرار دارند، تجدید نظر و مداقه جدی صورت گیرد.
این بیانیه در شرایطی منتشر شده که گزارش‌های میدانی، از اخراج ده‌ها هزار مهاجر افغان از ایران تنها طی ده روز گذشته خبر می‌دهند. پیش‌تر نیز مقامات افغانستان بارها در مورد شرایط دشوار بازگشت‌کنندگان به کشور، از جمله عدم دسترسی به سرپناه، اشتغال و خدمات اولیه هشدار داده بودند.
از سوی دیگر، در تحولی مرتبط، سفیر ایران در کابل پس از دیدار با سرپرست وزارت خارجه حکومت طالبان و بازدید از مرز دوغارون، وعده داده است که روند بازگشت مهاجران افغان تسهیل و تسریع خواهد شد.
در همین راستا، استاندار تهران نیز اعلام کرده بود که طرح شناسایی، بازداشت و بازگردانی اتباع غیرمجاز با شدت بیشتری دنبال خواهد شد. با این حال، بازداشت برخی از مهاجران دارای اسناد قانونی نیز با واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی روبرو شده است.
برای نمونه، بازداشت پدر فرشته حسینی، بازیگر شناخته‌شده افغانستانی سینمای ایران که دارای کارت شناسایی قانونی (کارت آمایش) بوده، موجی از اعتراضات در رسانه‌ها و فضای مجازی را در پی داشته است.
در پی تشدید این فضای مهاجرستیزانه، نخبگان فرهنگی، اجتماعی و سیاسی هر دو کشور با انتشار بیانیه‌ها و اظهارنظرهای صریح، بر ضرورت تغییر سیاست‌های مهاجرتی دولت چهاردهم تأکید کرده‌اند. آن‌ها خواستار پایان دادن به فضای روانی ناامن علیه مهاجران، احترام به کرامت انسانی آنان، پرهیز از اتهام‌زنی‌های بی‌پایه به کل جامعه مهاجر، و حفاظت قانونی از اقشار آسیب‌پذیر مهاجر شدند.
