به گزارش خبرگزاری مهاجر، محمدجواد قاسمیان، پژوهشگر گروه اجتماعی پژوهشکده مطالعات حکمرانی فرهنگی – اجتماعی، با ارائه نتایج یک پژوهش مبتنی بر کلاندادهها (Big Data) اعلام کرد: در بازه زمانی ۲۳ خرداد تا ۴ تیر، بیش از ۳۰۰ هزار محتوای مرتبط با مهاجرین افغانستانی در فضای مجازی منتشر شده که مجموع بازدید آنها از مرز ۱۳۰ میلیون عبور کرده است. وی تأکید کرد که این حجم از تولید محتوا نمیتواند حاصل یک روند خودجوش باشد، بلکه نشانهای از یک پروژه هدفمند و مهندسیشده است.
سهم پلتفرمها در انتشار محتوا
بر اساس این پژوهش، توزیع محتوای مهاجرستیزانه در پلتفرمهای مختلف به شرح زیر بوده است:
– تلگرام: ۳۸٪
– ایتا: ۳۷٪
– اینستاگرام: ۱۳٪
– روبیکا: ۶٪
– توییتر: ۴٪
این آمار نشان میدهد که بیش از سهچهارم این موج رسانهای در بستر پیامرسانها و شبکههای اجتماعی داخلی و خارجی شکل گرفته است.
قاسمیان در تحلیل گفتمانهای شکلگرفته پیرامون مهاجرین، سه جریان اصلی را شناسایی کرد:
1. جریان ملیگرا و امنیتمحور: با تأکید بر تهدیدات امنیتی و فشار اقتصادی، خواستار اخراج فوری مهاجرین و بستن مرزها بود. هشتگ شاخص این جریان، #اخراج_افغانی_مطالبه_ملی بود.
2. جریان انسانمحور و حقوقبشری: متشکل از کنشگران مدنی، هنرمندان و رسانههای خارج از کشور که با شعار «نه به اخراج اجباری» ایران را به نژادپرستی متهم میکردند.
3. جریان میانهرو و عملگرا: با رویکردی واقعگرایانه، بر ساماندهی مهاجرین قانونی و تفکیک آنها از مهاجرین غیرقانونی تأکید داشت و اخراج گسترده را پروژهای رسانهای از سوی دشمنان تلقی میکرد.
در پایان نشست، قاسمیان هشدار داد که همزمانی و تضاد این سه گفتمان، منجر به شکلگیری یک دو قطبی خطرناک در جامعه شده است؛ دو قطبیای که با گفتمان انسجام اجتماعی مورد تأکید رهبر معظم انقلاب در تضاد قرار دارد. وی همچنین بروز احساسات نژادپرستانه در فضای عمومی را مغایر با پیشینه فرهنگی و تمدنی ایران دانست.
در این نشست یادآوری شد که رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر رعایت حقوق اسلامی و انسانی مهاجرین افغانستانی تأکید داشته و حتی بر لزوم تکریم آنان تصریح کردهاند؛ رویکردی که میتواند مبنای بازسازی گفتمان همسایگی و انسجام اجتماعی در ایران باشد.
