در ماه سپتامبر ۲۰۲۵، لندن شاهد یکی از بزرگترین تظاهرات ضد مهاجرت در تاریخ معاصر خود بود؛ رویدادی که با حضور بیش از ۱۵۰ هزار نفر و رهبری چهره جنجالی راست افراطی، تامی رابینسون، بار دیگر توجهها را به سمت رشد ملیگرایی افراطی در بریتانیا جلب کرد.
زمینههای سیاسی و اجتماعی
تابستانی پرتنش در بریتانیا سپری شد؛ از اعتراضهای گسترده به اسکان پناهجویان در هتلها گرفته تا برافراشته شدن پرچمهای ملی در سراسر کشور. همزمان، نظرسنجیها از افزایش گرایش عمومی به احزاب راستگرا خبر دادند. این تحولات، در کنار راهپیمایی عظیم لندن، پرسشی جدی را مطرح کردهاند: آیا بریتانیا نیز در مسیر افراطگرایی سیاسی مشابه برخی کشورهای اروپایی قرار گرفته است؟
راست افراطی؛ از حاشیه به جریان اصلی
به گفته جولیا ابنر، پژوهشگر افراطگرایی در دانشگاه آکسفورد، ایدههای راست افراطی اکنون به بخشی از گفتمان عمومی بریتانیا تبدیل شدهاند. او تأکید میکند که چهرههایی مانند رابینسون که پیشتر در حاشیه بودند، اکنون توانستهاند مخاطبانی فراتر از جریان سنتی راست افراطی جذب کنند.
آمارها نیز این روند را تأیید میکنند؛ طبق دادههای نهاد مستقل «ACL-ED»، در سال گذشته بیش از ۱۸۰ گردهمایی راستگرایانه و ضد مهاجرت در بریتانیا برگزار شده است.
نقش شبکههای اجتماعی
ابنر بر نقش تعیینکننده شبکههای اجتماعی در گسترش روایتهای افراطی تأکید دارد. الگوریتمهای این پلتفرمها تمایل دارند محتوای تحریکآمیز را برجسته کنند، که در نتیجه شایعات و نظریههای توطئه با سرعتی بیشتر از اخبار واقعی منتشر میشوند.
مهاجرت؛ محور اصلی مناقشه
افزایش ورود مهاجران، بهویژه از طریق قایقهای کوچک به سواحل بریتانیا، به یکی از دغدغههای اصلی شهروندان تبدیل شده است. طبق آمار رسمی، در سال منتهی به ژوئن ۲۰۲۵ بیش از ۱۱۱ هزار نفر در بریتانیا تقاضای پناهندگی کردهاند—افزایشی ۱۴ درصدی نسبت به سال قبل.
استاین ون کسل، استاد سیاست تطبیقی، معتقد است که بدبینی اقتصادی و کاهش خدمات عمومی در برخی مناطق باعث شده مردم مهاجرت را عامل اصلی مشکلات خود بدانند.
حزب اصلاحات بریتانیا؛ چالش تازه
ظهور حزب «اصلاحات بریتانیا» به رهبری نایجل فاراژ، با مواضع سختگیرانه در قبال مهاجرت، بُعد تازهای به تحولات سیاسی کشور افزوده است. این حزب در نظرسنجیها پیشتاز است و موفقیتهای انتخاباتی اخیر آن نشاندهنده افزایش تمایل عمومی به گزینههای خارج از جریان اصلی است.
عادیسازی افراطگرایی
کارشناسان هشدار میدهند که نزدیکی احزاب سنتی به مواضع راست افراطی، بهجای کاهش نفوذ آن، موجب تثبیت و تقویت این جریان شده است. ابنر تأکید میکند که مقابله مؤثر با افراطگرایی نیازمند درک عمیقتر از دلایل نارضایتی عمومی و اصلاح فضای دیجیتال است.
چشمانداز آینده
در صورت ادامه روند فعلی، دو خطر عمده بریتانیا را تهدید میکند: خشونت سیاسی و فرسایش نهادهای دموکراتیک. پروفسور تراورز معتقد است که رشد اقتصادی میتواند پادزهر مؤثری برای مهار افراطگرایی باشد، اما در شرایط کنونی، با رکود اقتصادی و کاهش درآمدهای قابلمصرف، این راهحل نیز با چالشهای جدی مواجه است.
