مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری اسلامی ایران، در دیدار با مسئولان بنیاد شهید و امور ایثارگران، با اشاره به ضرورت ساماندهی مهاجران افغانستانی، اظهار داشت: «اتباع افغانستانی، خواهران و برادران ما هستند و ساماندهی وضعیت آنان، اقدامی در راستای حفظ نظم، امنیت و در نهایت به نفع خودشان خواهد بود.»
وی ضمن تأکید بر اجرای فرآیند بازگشت مهاجران غیرقانونی با حفظ احترام، تصریح کرد: «هرچند اجرای این سیاستها با چالشهایی همراه است، اما اصل بر رعایت کرامت انسانی و آرامش در برخوردهاست.»
رئیسجمهور همچنین نسبت به برخی انتقادها واکنش نشان داد و اظهار داشت: «جای تعجب است که برخی از مدافعان حقوق بشر، نسبت به جنایات علیه زنان و کودکان افغان سکوت کردهاند و اکنون اقدامات ایران را زیر سؤال میبرند.»
همزمان با این رویکرد، هیأتی از مقامات افغانستان به ریاست والی هرات وارد مشهد شدند تا در نشست کمیته مشترک اقتصادی هرات و خراسان رضوی شرکت کرده و از اردوگاههای مهاجرین بازدید کنند. این هیأت در مذاکراتی با مقامات ایرانی بر تسهیل بازگشت مهاجران با حفظ حقوق انسانی تأکید کرد.
طبق اعلام مقامات ذیربط، موضوع ساماندهی مهاجران بهویژه اتباع غیرمجاز افغانستانی، به یکی از اولویتهای کلیدی دولت و مجلس تبدیل شده و طرح بازگشت با تعیین ضربالاجل ۱۵ تیر ۱۴۰۴ برای خروج از کشور، در حال اجراست. اتباع فاقد مدارک لازم در صورت عدم خروج، تا پنج سال از ورود مجدد به ایران محروم خواهند شد.
طبق آمار رسمی وزارت کشور، تنها در سال جاری بیش از ۷۷۲ هزار نفر از اتباع غیرمجاز افغانستانی به کشورشان بازگشتهاند و شمار اخراجها طی سه سال گذشته به حدود ۳ میلیون نفر رسیده است. با این حال، همچنان بیش از ۶ میلیون مهاجر افغان بهصورت قانونی در ایران اقامت دارند.
