کابل در سال ۲۰۲۵ با یکی از شدیدترین بحرانهای آبی تاریخ خود روبروست – بحرانی که اکنون به تهدیدی وجودی برای ۶ میلیون شهروند تبدیل شده است. این شهر که روزی بر دامنههای سرسبز هندوکش استوار بود، امروز در آستانه تبدیل شدن به نخستین پایتخت مدرن بدون دسترسی پایدار به آب قرار دارد.
سقوط آزاد سفرههای زیرزمینی دلیل کم آبی در کابل
• سطح آبهای زیرزمینی کابل در دهه اخیر ۳۰ متر کاهش یافته است
• سالانه ۴۴ میلیون مترمکعب بیش از ظرفیت طبیعی از منابع آبی برداشت میشود
• نیمی از چاههای آب آشامیدنی شهر خشک شدهاند
• پیشبینی یونیسف: خشکشدن کامل منابع زیرزمینی تا ۲۰۳۰ و آوارگی ۳ میلیون نفر
عوامل تشدید کننده بحران کم آبی کابل
۱. انفجار جمعیت: رشد ۶ برابری جمعیت از ۱ میلیون (۲۰۰۱) به ۶ میلیون (۲۰۲۵)
۲. بهرهبرداری بیرویه: ۱۲۰ هزار چاه غیرمجاز و صدها کارخانه که منابع را ۲ برابر ظرفیت طبیعی تخلیه میکنند
۳. تغییرات اقلیمی: کاهش ۴۰-۵۵٪ بارندگی در زمستان ۲۰۲۴-۲۰۲۳ و ذوب سریع یخچالهای هندوکش
۴. آلودگی گسترده: آلودهشدن ۸۰٪ منابع به فاضلاب، آرسنیک و نیترات
پیامدهای انسانی بحران آب در کابل
- تعطیلی مدارس و مراکز بهداشتی در مناطق بحرانی
- افزایش ۳۰۰٪ قیمت آب آشامیدنی برای خانوادههای فقیر
- رشد بیماریهای مرتبط با آب آلوده، بهویژه در کودکان
- تشدید تنشهای اجتماعی و قبیلهای (۴۰٪ منازعات محلی مرتبط با آب)
- شکست مدیریتی دوحکومتی
- دوره جمهوریت: عدم توسعه زیرساختها علیرغم کمکهای بینالمللی
- دوره امارت: توقف ۳ میلیارد دلار کمکهای آبی به دلیل تحریمها
- سدهای فرسوده (مثل قرغه) که ۶۰٪ ظرفیت خود را از دست دادهاند
سناریوی فاجعهبار آینده
کارشناسان هشدار میدهند بدون اقدام فوری برای:
- احیای سفرههای زیرزمینی
- ایجاد سیستمهای جمعآوری آب باران
- بازگشت کمکهای بینالمللی
کابل ممکن است تا ۲۰۳۰ به اولین «شهر ارواح» کلانشهری جهان تبدیل شود – نمادی ویرانگر از فروپاشی زیستمحیطی در عصر مدرن.
این بحران تنها یک مشکل آبی نیست، بلکه آزمونی سرنوشتساز برای توانایی حکمرانی در شرایط بحران و همبستگی جهانی است. سکوت امروز، فاجعهای غیرقابل جبران در فردای نزدیک خواهد ساخت.
این مطلب برداشتی از مقاله منتشر شده در نشریه مرسی کوپس است.