به گزارش خبرگزاری مهاجر، در تاریخ جمعه بیستم تیرماه ۱۴۰۴، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، ضمن حضور در گذرگاه مرزی دوغارون، از روند بازگشت مهاجران افغانستانی فاقد مجوز اقامت بازدید به عمل آورد و در نشست خبری به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
آقای یاراحمدی با اشاره به تعاملات رسمی و غیررسمی صورت‌گرفته با مقامات افغانستانی اعلام کرد که طرف مقابل تعهد داده است مهاجرانی که به کشورشان بازگردانده شده‌اند، مجدداً به ایران بازنگردند. وی افزود که از آغاز سال جاری تاکنون، بیش از ۷۷۲ هزار مهاجر افغانستانی از طریق مرزهای دوغارون، میلک و ماهیرود به کشور خود مراجعت کرده‌اند که این رقم نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، افزایش ۳۵۰ هزار نفری داشته است.
وی با تصریح بر پایان اعتبار برگه‌های سرشماری در تاریخ ۱۵ تیرماه، اظهار داشت که دفاتر کفالت موظف شده‌اند در روند خروج مهاجران همکاری لازم را داشته باشند. در حال حاضر، بیش از دو میلیون نفر همچنان دارای این برگه‌ها هستند، ولی این مستندات فاقد اعتبار حقوقی تلقی می‌شوند.
یاراحمدی با تأکید بر ضرورت رعایت قوانین ورود به کشور، خاطرنشان کرد که روادید گردشگری تنها مجوز ورود موقت است و دارنده آن مجاز به اشتغال در ایران نیست. وی از اتباع افغانستانی درخواست کرد با بازگشت به کشور خود و دریافت مدارک شناسایی معتبر، از مسیر قانونی برای ورود مجدد به ایران اقدام کنند.
این مقام مسئول اضافه کرد که امکانات لازم برای صدور مدارک شناسایی از طریق ثبت اثر انگشت در اردوگاه‌ها فراهم شده، و اطلاعات هویتی افراد فاقد مدارک قابل استعلام است. صدور گذرنامه نیز از طریق نمایندگی‌های دیپلماتیک افغانستان در ایران امکان‌پذیر خواهد بود.
یاراحمدی در بخش دیگری از سخنان خود، به نحوه ثبت‌نام دانش‌آموزان اتباع در سال تحصیلی پیش‌رو پرداخت و اعلام کرد که مهاجران مجاز می‌توانند با دریافت برگه ثبت‌نام از دفاتر کفالت، فرزندان خود را در مدارس ایران ثبت‌نام نمایند. با این حال، پیش‌بینی می‌شود آمار دانش‌آموزان خارجی در سال آینده با کاهش همراه باشد.
وی همچنین به موضوع سرمایه‌گذاری اتباع خارجی اشاره کرده و خاطرنشان کرد که مهاجران افغانستانی در صورت طی مراحل قانونی می‌توانند همانند دیگر اتباع خارجی در ایران سرمایه‌گذاری کنند. کسانی که به کشور خود بازمی‌گردند، می‌توانند برای پیگیری اختلافات مالی و حقوقی خود از طریق سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در افغانستان اقدام نمایند.
یاراحمدی تأکید کرد که ایران همواره بر تقویت روابط خود با افغانستان و حمایت از توسعه این کشور همسایه اهتمام ورزیده و بر این باور است که اتباع افغانستانی می‌توانند در ساختن آینده‌ای روشن برای کشورشان نقش‌آفرینی کنند.
وی با اشاره به شرایط خاص کشور در روزهای گذشته و ازدحام جمعیت در مبادی خروجی، اظهار داشت که برخی مهاجران بدون مراجعه به اردوگاه‌ها مستقیماً به مرزها مراجعه کرده‌اند که این امر موجب شلوغی در مسیرهای خروجی شده است. خوشبختانه در خراسان رضوی، روند بازگشت اتباع از مرز دوغارون به خوبی مدیریت شده و نیروهای اجرایی، نظامی و مردمی با تمام توان همکاری کرده‌اند.
او همچنین تأکید کرد مهاجران افغانستانی که به صورت خودمعرف اقدام به خروج از کشور می‌کنند، از تسهیلات ویژه بهره‌مند خواهند شد. در استان‌هایی نظیر خراسان رضوی، نزدیک به ۷۰ درصد از مهاجران به صورت داوطلبانه برای ترک ایران اقدام کرده‌اند. در مقابل، اتباعی که به صورت غیرقانونی در ایران حضور دارند و دستگیر شوند، در فهرست سیاه قرار خواهند گرفت و برای سال‌های متمادی از دریافت روادید ورود به ایران محروم خواهند بود.
در پایان، یاراحمدی در پاسخ به دغدغه‌های حقوقی و مالی مهاجران تأکید کرد که ادارات کل امور اتباع در استان‌ها آمادگی دارند هیأت‌های حل اختلاف را تشکیل دهند تا مشکلات حقوقی این افراد بدون نیاز به مراجعه قضایی و هزینه‌های سنگین بررسی شود. وی یادآور شد که خروج وجوه نقد برای اتباع افغانستانی مجاز بوده، اما باید مطابق ضوابط گمرکی کشور انجام گیرد.
وی تصریح کرد که اتباع خارجی پس از خروج از کشور در صورت دارا بودن گذرنامه معتبر می‌توانند برای اخذ روادید اقدام نمایند، اما صدور نهایی روادید بر عهده دولت ایران خواهد بود. با توجه به ثبات نسبی در افغانستان، ادامه روند اعطای تسهیلات به مهاجران فاقد مجوز ضرورتی ندارد.
یاراحمدی در خصوص شکایات برخی مهاجران پیرامون رفتار نامناسب در مسیر خروج، اظهار داشت که اتباع خارجی نیز همانند شهروندان ایرانی امکان طرح شکایت از طریق مراجع قضایی کشور را دارند.
وی در پایان با انتقاد از عدم همکاری نهادهای بین‌المللی در طرح بازگشت مهاجران غیرمجاز از ایران، این بی‌توجهی را مغایر با اهداف بشردوستانه توصیف کرد.
