در ماه‌های اخیر، دولت ترکیه با شدت بیشتری اقدام به بازداشت و اخراج پناهجویان افغانستانی کرده است؛ روندی که هم‌زمان با نزدیک شدن به انتخابات محلی، رنگ‌وبویی سیاسی به خود گرفته و واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشته است.
به گزارش خبرگزاری مهاجر، تنها در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵ میلادی، نزدیک به ۹ هزار پناهجوی افغان از ترکیه اخراج شده‌اند. صدها نفر دیگر نیز در بازداشتگاه‌های مهاجرت نگهداری می‌شوند و بناست به‌زودی به افغانستان بازگردانده شوند. در مواردی، پلیس ترکیه به‌صورت دسته‌جمعی پناهجویان را بازداشت کرده؛ از جمله حدود ۶۰۰ نفر در استانبول که مستقیماً به مراکز اخراج منتقل شدند.
سازمان‌های حقوق بشری از شرایط نامطلوب بازداشتگاه‌ها، فقدان روند قضایی شفاف، و گزارش‌هایی درباره ضرب و شتم و بی‌توجهی غذایی پناهجویان انتقاد کرده‌اند. برخی پناهجویان از انتقال اجباری و تحقیرآمیز به مرزهای ایران سخن گفته‌اند؛ از جمله دانشجویی که بدون رسیدگی قضایی، به کشورش بازگردانده شده است.
در همین حال، «امید اوزداغ» رهبر حزب مخالف “ظفر”، در سخنانی جنجالی، پناهندگان افغان و سوری را «تهدیدی امنیتی» برای ترکیه خوانده و خواستار اخراج سریع آنان شده است. اوزداغ همچنین از اقدام مشابه ایران در اخراج صدها هزار افغان تمجید کرد و خواهان اتخاذ سیاستی مشابه در ترکیه شد.
ترکیه با میزبانی میلیون‌ها پناهنده، از جمله بیش از ۳.۶ میلیون سوری و ده‌ها هزار افغان، همواره در معرض چالش‌های مهاجرتی بوده؛ اما در ماه‌های اخیر، قوانین مربوط به تمدید اقامت، حتی برای دارندگان مدارک معتبر، با سخت‌گیری بیشتری اعمال شده است.
این اقدامات، نگرانی‌ها درباره استفاده ابزاری از مسئله مهاجرت در رقابت‌های سیاسی را افزایش داده و بار دیگر توجه جهانی را به وضعیت پناهجویان افغان معطوف کرده است.
