به گزارش خبرگزاری مهاجر، دولت فدرال آلمان از برقراری تماسهای اخیر با مقامهای طالبان در افغانستان با هدف تسهیل روند اخراج مهاجران افغان دفاع کرده و این تعاملات را صرفاً در چارچوب فنی و اجرایی توصیف کرده است. به گفته سخنگوی وزارت کشور آلمان، این گفتوگوها بهمنظور ایجاد سازوکار منظمتر برای بازگرداندن مهاجران انجام شده و بههیچوجه به معنای بهرسمیتشناختن حکومت طالبان نیست.
نخستین دور مذاکرات در اوایل سپتامبر در دوحه، پایتخت قطر، برگزار شده و ادامه این گفتوگوها نیز در دستور کار قرار دارد. با وجود برخی گمانهزنیها درباره انتقال مذاکرات به کابل، وزیر خارجه آلمان اعلام کرده است که نیازی به تغییر مکان مذاکرات نمیبیند.
از زمان سقوط دولت پیشین افغانستان در اوت ۲۰۲۱، طالبان تنها از سوی معدودی از کشورها از جمله روسیه بهرسمیت شناخته شدهاند. آلمان نیز تاکنون هیچگونه رابطه دیپلماتیک رسمی با این گروه برقرار نکرده و تأکید دارد که تماسهای اخیر صرفاً برای حل مسائل اجرایی در روند اخراج مهاجران است.
در ماههای گذشته، آلمان با همکاری قطر دو پرواز گروهی برای بازگرداندن مهاجران افغان انجام داده و اکنون در تلاش است تا این روند را بهصورت مستقل و از طریق پروازهای عادی پیگیری کند. برای تحقق این هدف، تأیید هویت افراد و هماهنگیهای فنی با مقامهای محلی در افغانستان ضروری دانسته شده است.
در همین راستا، آلمان پیشتر نمایندگیهای دیپلماتیک افغانستان در برلین و بن را به طالبان واگذار کرده است. این اقدام نیز با واکنشهای انتقادی از سوی سازمانهای حقوق بشری و برخی احزاب سیاسی، از جمله حزب سبزها، مواجه شده است. منتقدان هشدار دادهاند که طالبان همچنان ناقض حقوق بشر، بهویژه حقوق زنان، هستند و هرگونه تعامل—even if technical—میتواند به مشروعیتبخشی غیرمستقیم منجر شود.
در سطح اروپا، کشورهای دیگری نیز رویکرد مشابهی اتخاذ کردهاند. سوئیس از اخراج پنج مهاجر افغان دارای پرونده کیفری خبر داده و اتریش نیز اعلام کرده است که با همکاری مستقیم با طالبان، روند بازگرداندن مهاجران را بهصورت قاطع دنبال خواهد کرد. نروژ نیز سابقهای طولانی در برقراری ارتباطات محرمانه با طالبان دارد و در تدوین توافقنامههای آمریکا و طالبان در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ نقش داشته است.
این تحولات نشاندهنده تلاش کشورهای اروپایی برای ایجاد سازوکارهای اجرایی در مواجهه با چالشهای مهاجرتی، در عین حفظ مواضع سیاسی و حقوق بشری، هستند.
