به گزارش خبرگزاری مهاجر، شهر تیخوانا در مرز مکزیک سالها کانون بحرانهای بشری بوده است، چون مهاجرانی که میخواهند به آمریکا برسند به این منطقه هجوم میآورند. از دیرباز بیشتر مهاجران اینجا از آمریکای جنوبی میآیند، اما امروزه این شهر بیش از پیش شاهد آمدن مهاجران مناطق دورتر از کشورهای آفریقایی و آسیایی است.
کمی دورتر از مرز آمریکا و در گوشهای از منطقه فقیرنشین و محل کارگران جنسی در تیخوانا خانوادههای افغانستانی میگویند در یگانه پناهگاه ویژه مسلمانان احساس امنیت میکنند.اما آنها از گشت و گذار در خارج از آن میهراسند و سفر دراز و عبور از ۱۱ کشور آنها را وحشتزده کرده است.
دو سال پیش با قدرتگیری طالبان در پی راهی بودند که خود را به آمریکا برسانند. آنها میگویند هیچ آیندهای در افغانستان در انتظار آنها نیست و به خاطر کار با نیروهای آمریکایی در خطر هدف قرار گرفتن از سوی طالبان بودند.بنابراین فرار کردند و ماهها انتظار در ایران و پاکستان را تحمل کردند.
آنها از طریق هواپیما به برزیل رفتند و سپس منطقه خطرناک «گسست دارین» در پاناما را پای پیاده طی کردند، جایی که راهزنان به آنها حمله کردند و مورد آزار و سرقت قرار گفتند.
شکریه در میان اشکهایش میگوید گروهی از زنان و مردان افغانستانی را مردان مسلح نقابپوش مجبور کردند برهنه شوند تا آنها را برای یافتن پولهایی که شاید پنهان کرده باشند، بازرسی بدنی کنند.او که قبلاً خبرنگار بوده است، عکسهایی از چشم کبود دختر نهسالهاش را در تلفن همراهش نشان میدهد. راهزنان سپس کودکان آنها را کتک زدند تا بتوانند پول بیشتری از گروه آنها بگیرند.او در حالی که فرزندانش کمی دورتربازی میکنند، میگوید: «حرف زدن از آن روزها برایم خیلی سخت است.»
پناهگاه و مسجد طیبه پر از سروصدا و شور و زندگی است، کودکان در آن بازی میکنند و آشپزخانه شلوغ آن پر از مردانی است که مشغول پختن برنج و گوشت و حبوبات با زیره و زردچوبه هستند.کودکان یک توپ فوتبال دارند اما جایی برای دویدن ندارند. فقط با توپ در اطراف همین حیاط بازی میکنند. از زمانی که نیروهای آمریکایی افغانستان را ترک کردند و طالبان بر سر کار آمدند، آنها به مکتب/مدرسه نرفتهاند.
آنها بیصبرانه میخواهند زندگی جدید خود را در آمریکا شروع کنند اما بهشرطی که بتوانند درخواست پناهندگی بدهند. برخی از آنها بیش از دو ماه است که در انتظار قرار ملاقاتی با مسئولان پناهندگی آمریکا هستند.
آنها مطمئن نیستند که آیا غیرقانونی از مرز عبور کنند یا نه. شنیدهاند که بعضی افراد از راههای بین دیوار مرزی عبور کردهاند و کارشان سریع انجام شده است اما آنها میخواهند راه درستی را در پیش گیرند.صوفیا که دانشجوی دانشگاه آمریکایی در کابل بوده است، دانشگاهی که آمریکاییها بنیان گذاشته بودند، میگوید:«ما پشت سر گذاشته شدیم.»صوفیا مانند بسیاری از افراد دیگر حاضر در اقامتگاه نمیخواهد از نام واقعی او استفاده کنیم، چون میترسد به امکان ورود او به آمریکا صدمه بزند یا باعث عواقب تلخی برای اعضای خانواده او که در افغانستان ماندهاند، شود.وقتی در سال ۲۰۲۱ افغانستان به دست طالبان سقوط کرد، هزاران افغان به سوی فرودگاه کابل هجوم آوردند و نوزادان و کودکان را صف جلو عبور میدادند و برگههایی که اثبات همکاری با دولت آمریکایی بود، را در دست خود تکان میدادند.آنها سراسیمه و با بیچارگی تمام در پی راه یافتن به پروازهای تخلیه آمریکا بودند.
صوفیا میگوید سفارت آمریکا فرصت پروازی برای خروج در اختیار او گذاشت اما در آن آشوب و آشفتگی و جمعیت انبوه نتوانست به فرودگاه برسد.بهجای آن اول به ایران و بعد به پاکستان رفت، جایی که مسئولان آمریکایی به او گفتند مدارک مهاجرتی خود را باید ثبت کند که چنین کرد.اما پس از هشت ماه هیچ خبری نشد؛ به همین دلیل با خانواده و دوستان به برزیل آمدند و سفر خود را در آمریکای جنوبی به سوی آمریکای شمالی با پای پیاده و اتوبوس و قایق و تاکسی ادامه دادند.صوفیا با شکریه همسفر نبود اما او هم در منطقه «گسست دارین» در میان پاناما و کلمبیا مانند مهاجران دیگری که با آنها صحبت کردیم، مورد سرقت قرار میگیرد.
بسیاری به قاچاقچیها پول میدهند تا از پاناما بگذرند این کسبوکار پررونقی در منطقه است اما افغانها به اتکا به راهنماییهایی که در شبکههای اجتماعی دیده بودند، از «گسست دارین» عبور کردند و نشانههایی را که با پلاستیک آبیرنگ گذاشته شده بود، دنبال کردند و مراقب علامتهای قرمز به نشان خطر بودند.
آنها فقط دنبال جمعیتی متشکل از هزاران نفر از چین، هند، پاکستان، کامرون راه افتادند. منطقهای با جنگلهای انبوه و باتلاقهای هولناک که پیش از این عبورناپذیر و مرگآفرین تلقی میشد، اکنون گذرگاه هزاران مهاجر شده است.صوفیا با تاکید بر این که اگر میدانست که مسیر اینگونه است، هرگز این راه را در پیش نمیگرفت، میگوید: «خیلی خیلی خطرناک بود.»
آنها شبها صدای جانوران وحشی را میشنیدند و وحشتزده شده بودند. در طول روز مدام باران شدید میبارید و رودخانه سیلابی بود و باید از کوهها بالا میرفتند، در حالی که کودکان و هرچه داشتند را بر دوش میکشیدند. مردان مسلح پول و جواهرات آنها را گرفتند. هر گوشه هم در وحشت نیش مارهای سمی بودند.صوفیا میگوید یکی از مردان همسفر در تلاش از رودخانه غرق شد. او همچنین داستانهایی از تجاوز به زنان در این مسیر شنیده است.
صوفیا میگوید دو دست قطعشده را که کنار رودخانه افتاده بود و شمار زیادی از اجساد را در طول این مسیر دیده است.او میگوید: «ما گریه میکردیم و فکر میکردیم چه بر سر آنها آمده؟ شاید بر اثر سیلاب مردهاند یا شاید حیوانات به آنها حمله کردهاند یا راهزنان به آنها تیراندازی کردهاند. هیچکس نمیداند چه بر سر آنها آمده است.»
حالا وقتی از اقامتگاه بیرون بیایند میتوانند آنطرفتر خاک آمریکا را تماشا کنند. میتوانند صد قدم آن طرفتر دیوار مرزی را لمس کنند. اما پس از همه خطرهایی که از سر گذراندهاند، میگویند این انتظار «یک شکنجه» است.برای پناهندگی آمریکا مهاجران باید از اپلیکیشنی به نام «سیبیپی وان» استفاده کنند تا بتوانند قرار ملاقاتی با اداره گمرک و مرزبانی آمریکا رزرو کنند.این اپلیکیشن برای آسانتر کردن کار درخواست مهاجرت ساخته شده اما اینطور نیست.مهاجران و گروههای حقوقبشری میگویند این اپلیکیشن فاجعه است و درست کار نمیکند و باعث میشود افراد آسیبپذیر که در تلاش رزرو یک قرار ملاقات هستند، ماهها در مکزیک گیر کنند.
پناهگاههای تیخوانا مملو از افرادی است که در انتظار مشابهی به سر میبرند. ده سال پیش به ندرت ممکن بود مهاجرانی از آسیا یا آفریقا در این منطقه دیده شود اما اکنون از همه نقاط جهان به سوی شهرهای مرزی در جنوب ایالات متحده آمریکا سرازیر شدهاند.به همین دلیل است که بنیاد مسلمانان آمریکای لاتین این پناهگاه را در سال ۲۰۲۲ ایجاد کرد تا سرپناهی برای مهاجران مسلمان باشد که شمار آن روبه افزایش است. این محل ساخته شد تا پناهگاهی باشد که غذای حلال و امکان نماز روزانه و اقامتگاههای جداگانه زنانه و مردانه در اختیار آنها قرار بگیرد.
افغانستانی هاییکه به طور مستقیم یا غیرمستقیم برای نیروهای آمریکایی کار میکردند، میگویند اگر به افغانستان پس فرستاده شوند در معرض خطر مرگ یا زندان قرار دارند، اما حتی افغانهایی که به آمریکا منتقل شدند، هم با بلاتکلیفی و مشکلاتی روبهرو هستند.اوایل سال جاری میلادی دولت بایدن ویزاهای موقت آنها را تمدید کرد، اما بسیاری از آنها هنوز در سردرگمی به سر میبرند و آینده وضعیت مهاجرت آنها نامعلوم است.به زودی درخواست پناهندگی سختتر از پیش میشود، حتی وقتی مهاجران موفق به گرفتن نوبت شوند.در واشنگتن دیسی برخی جمهوریخواهان در کنگره تصویب کمک مالی به اوکراین و اسرائیل را منوط به سختگیریهای مرزی بیشتر و درخواست پناهندگی دشوارتر دولت بایدن کردهاند.
صوفیا دو ماه است که در پناهگاه منتظر است و هر روز تلاش میکند تا نوبت ملاقات بگیرد.او میگوید: «هیچ چارهای جز منتظر بودن ندارم.» او همچنین میگوید هیچ جای دیگری برای رفتن ندارد و به افغانستان هم نمیتواند بازگردد، چون طالبان میدانند که او «همکار آمریکا» بوده است.