به گزارش خبرگزاری مهاجر، در حالیکه وزارت خارجه ایالات متحده در گزارش سالانه خود برای سال ۲۰۲۴، وضعیت حقوق بشر در افغانستان را بحرانی و نگرانکننده توصیف کرده است، تصمیم اخیر دولت این کشور مبنی بر لغو وضعیت حفاظت موقت (Temporary Protected Status – TPS) برای هزاران پناهجوی افغان، واکنشهای گستردهای را از سوی نهادهای حقوق بشری برانگیخته است.
بر اساس این گزارش، افغانستان تحت حاکمیت طالبان شاهد نقضهای سیستماتیک حقوق بشر از جمله بازداشتهای خودسرانه، شکنجه، اعدامهای فراقانونی، سرکوب آزادیهای مدنی و محرومیت گسترده زنان از حقوق اولیه مانند آموزش و اشتغال است. وزارت خارجه آمریکا در این سند، افغانستان را کشوری «خطرناک» معرفی کرده است.
با این حال، وزارت امنیت داخلی آمریکا در فروردینماه اعلام کرد که وضعیت حفاظت موقت برای پناهجویان افغان و کامرونی لغو خواهد شد؛ تصمیمی که اخیراً با حکم یک قاضی فدرال نیز تأیید شده است. این اقدام، نگرانیهای جدی درباره بازگشت اجباری پناهجویان به کشورهایی با شرایط بحرانی را بهدنبال داشته است.
سازمان دیدهبان حقوق بشر در واکنش به این تصمیم، آن را مغایر با تعهدات بینالمللی ایالات متحده و در تضاد با یافتههای رسمی دولت آمریکا درباره وضعیت افغانستان دانسته است. این سازمان تأکید کرده است که سیاستهای مهاجرتی آمریکا باید با واقعیتهای حقوق بشری همراستا باشد و نباید جان پناهجویان را در معرض خطر قرار دهد.
برنامه وضعیت حفاظت موقت، به اتباع کشورهایی تعلق میگیرد که بهدلیل جنگ، بلایای طبیعی یا نقض گسترده حقوق بشر، بازگشت به کشورشان خطرناک تلقی میشود. ایالات متحده در سالهای اخیر رویکرد مشابهی را نسبت به پناهجویان کشورهای هائیتی، ونزوئلا، هندوراس، نپال و نیکاراگوئه نیز اتخاذ کرده است.
تحلیلگران حقوق بشری هشدار دادهاند که لغو این وضعیت، نهتنها با اصول انسانی و اخلاقی در تضاد است، بلکه میتواند پیامدهای جبرانناپذیری برای جان و امنیت پناهجویان بههمراه داشته باشد.
