به گزارش خبرگزاری مهاجر، وزرای کشور عضو اتحادیه اروپا پس از ماهها مذاکره در بروکسل، بر سر بستهای تازه در حوزه مهاجرت و پناهندگی به توافق رسیدند؛ بستهای که بهطور آشکار رویکردی سختگیرانهتر در قبال پناهجویان اتخاذ میکند و هدف آن تسهیل روند بازگشت و کاهش فشار بر کشورهای خط مقدم مهاجرتی است.
محورهای اصلی توافق
– تقسیم بار مهاجرتی: ۲۱ هزار پناهجو میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا بازتوزیع خواهند شد. کشورهایی که فشار کمتری متحمل میشوند، موظفاند یا مهاجران بیشتری بپذیرند یا در قالب سازوکار «همبستگی» مبلغی معادل ۴۲۰ میلیون یورو پرداخت کنند.
– کشورهای تحت فشار: یونان، قبرس، اسپانیا و ایتالیا در سال آینده از حمایت مالی و تقسیم مهاجران بهرهمند خواهند شد.
– کشورهای متعهد به پذیرش یا پرداخت: سوئد، پرتغال، مجارستان، رومانی و لوکزامبورگ.
– مراکز بازگشت در کشورهای ثالث: امکان ایجاد اردوگاههای ویژه خارج از اتحادیه اروپا برای نگهداری و بازگرداندن مهاجران ردشده فراهم شده است.
– وظایف پناهجویان ردشده: ارائه سریع مدارک هویتی، در دسترس بودن برای مقامهای مسئول و پذیرش پیامدهایی همچون کاهش مزایا یا بازداشت در صورت عدم همکاری.
– فهرست مشترک کشورهای امن: مصر، مراکش، تونس، هند، کوزوو، بنگلادش و کلمبیا در این فهرست قرار گرفتهاند و درخواستهای پناهندگی اتباع این کشورها با سرعت بیشتری بررسی خواهد شد.
بر اساس دادههای اداره پناهندگی اتحادیه اروپا، آلمان دیگر در صدر کشورهای مقصد پناهجویان قرار ندارد و پس از فرانسه (۷۸ هزار درخواست) و اسپانیا (۷۷ هزار درخواست) در جایگاه سوم ایستاده است. در نیمه نخست سال جاری، مجموع درخواستهای جدید در اتحادیه اروپا و کشورهای همکار (نروژ و سوئیس) به ۳۹۹ هزار مورد رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش ۲۳ درصدی را نشان میدهد. پایان جنگ داخلی سوریه پس از سقوط بشار اسد، دلیل اصلی این کاهش عنوان شده است.
بسته جدید با واکنشهای گسترده نهادهای حقوق بشری روبهرو شده است. عفو بینالملل و بیش از ۲۰۰ سازمان مدنی اروپایی هشدار دادهاند که این مقررات به جای تمرکز بر حمایت و ادغام، بر اخراج و بازداشت طولانیمدت استوار است و میتواند به نقض حقوق بشر و محدود شدن دسترسی پناهجویان به بررسی منصفانه پروندهها منجر شود. همچنین، برونسپاری روند بازگشت به کشورهای ثالث، خطر کاهش نظارت و تضعیف اصل منع بازگرداندن افراد به شرایط ناامن را در پی دارد.
این بسته بخشی از پیمان مهاجرت و پناهندگی اتحادیه اروپا محسوب میشود و هدف رسمی آن یکسانسازی رویهها و کاهش فشار ناشی از بحرانهای مهاجرتی است. با این حال، منتقدان معتقدند در صورت تصویب نهایی بدون اصلاحات جدی، این توافق میتواند نقطه عطفی در حرکت سیاست مهاجرتی اروپا به سمت رویکردی امنیتمحور و سختگیرانهتر باشد.
