در نشستی با عنوان «مهاجرپذیری در ایران»، علیرضا حسنزاده، اندیشمند ایرانی حوزه علوم انسانی، با نگاهی انتقادی به وضعیت مهاجرت از افغانستان به ایران پرداخت و نقش حکومت طالبان در تضعیف زبان فارسی را برجسته ساخت.
به گزارش خبرگزاری مهاجر، حسنزاده اظهار داشت که برخلاف برخی دیدگاهها پیرامون مهاجرستیزی، ایران طی سالهای اخیر با موج بیسابقهای از مهاجرت روبهرو بوده است؛ موجی که در هیچ کشور دیگری نمونه مشابهی ندارد. وی روند سیاستگذاری در این حوزه را «بسیار غلط» توصیف کرد و افزود که نگاه فرهنگی ایرانی در این زمینه نادیده گرفته شده و جای خود را به «امتگرایی» داده است.
وی در ادامه با طرح پرسشهایی اساسی، چالشهای فراروی ایران را مورد بررسی قرار داد: «آیا ما در افغانستان تجربه دولت-ملت داشتهایم؟ آیا کسی به ژنوساید هزارهها واکنشی نشان میدهد؟ آیا حقوق ایران در مسئله حقآبه هیرمند رعایت میشود؟ چه تفاوتی میان کودک سیستانوبلوچستان و کودک مهاجر افغانستانی وجود دارد؟»
این پژوهشگر همچنین به فقدان سیاستگذاری مشخص برای تفکیک مهاجران بر اساس قومیت اشاره کرد و گفت که «ورود پشتونها به کشور بیش از سایر اقوام افغان بوده، در حالیکه تاجیکها و هزارهها، از نظر فرهنگی، قرابت بیشتری با جامعه ایرانی دارند.»
وی تأکید کرد که رفتار حکومت طالبان مانعی جدی در مسیر رشد و شکوفایی زبان فارسی در افغانستان است و افزود: «پدیدههای تاریخی، از جمله جنایات محمود افغان، هنوز ذهن ایرانیان را تحت تأثیر قرار میدهد.»
به گفته حسنزاده، مشکل اساسی، عدم پاسخگویی منابع ملی ایران به نیازهای روبهافزایش اتباع ایرانی و مهاجران افغان است. او هشدار داد که گتویی شدن مهاجران در مناطق خاص، موجب شکلگیری ترس و بیاعتمادی در جامعه میشود و خواستار بازنگری در سیاستهای مهاجرتی کشور شد.
وی در پایان گفت: «ایران یک واحد سیاسی و جغرافیایی مستقل است و نباید نگاه رومانتیکی به فرهنگ ایرانی داشت. هم امت اسلامی و هم ایران فرهنگی باید با نگاه واقعبینانه تنظیم شوند.»
