در پی رخدادهای امنیتی اخیر و بازداشت گسترده مظنونان به جاسوسی در جریان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، مقامات قضایی و شهری کشور از نقش مؤثر برخی مهاجران افغان در شناسایی و مقابله با شبکه‌های جاسوسی تقدیر کردند.
به گزارش خبرگزاری مهاجر، حسین طهماسبی، رئیس کل دادگستری استان یزد، در نشست شورای معاونین این نهاد ضمن اشاره به این‌که بسیاری از عوامل وابسته به رژیم صهیونیستی از کشورهای آسیای میانه و برخی کشورهای اروپایی وارد عمل شده‌اند، اظهار داشت: «اتباع افغان در کشف و خنثی‌سازی برخی شبکه‌های جاسوسی، همکاری خوبی با نهادهای امنیتی کشور داشته‌اند.»
علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران نیز با تأکید بر ضرورت نگاه واقع‌بینانه، خاطرنشان کرد: «نمی‌توان همه مهاجران افغان را مأموران اسرائیل دانست؛ بسیاری از آنان از سال‌ها پیش در ایران زندگی کرده‌اند و در مقاطع مختلف، همراهی خود را با نظام جمهوری اسلامی نشان داده‌اند.»
وی افزود که در مراسم تشییع شهدای حملات اخیر رژیم صهیونیستی، شماری از اتباع افغان با صراحت حمایت خود را از ملت و حکومت ایران ابراز داشته‌اند و خواستار پرهیز از قضاوت‌های کلی شده‌اند.
با وجود گزارش‌هایی مبنی بر بازداشت دست‌کم پنج تبعه افغان به اتهام جاسوسی، مقامات مسئول هشدار داده‌اند که تمرکز صرف بر این گروه نباید موجب غفلت از سایر منابع نفوذ و عوامل بیگانه شود. طهماسبی همچنین انتشار متن‌ها و روایات احساسی در این زمینه را مورد نقد قرار داد و بر لزوم هوشیاری عمومی در برابر تمامی کانون‌های تهدید تأکید کرد.
در شرایطی که فضای افکار عمومی نسبت به حضور اتباع خارجی، به‌ویژه مهاجران افغان، با حساسیت‌هایی همراه شده است، این موضع‌گیری‌ها تلاشی است برای ایجاد تمایز میان عوامل نفوذی و مهاجران قانون‌مدار، با هدف حفظ انسجام اجتماعی و امنیت ملی کشور.
رنگین دادفر سپنتا، وزیر پیشین امور خارجه دولت حامد کرزی، نیز با اشاره به چالش‌های اجتماعی و اقتصادی ایران در مدیریت مهاجرت، بر لزوم رعایت کرامت انسانی در برخورد با مهاجران تأکید کرد و هشدار داد که برچسب‌زنی گسترده به یک جامعه انسانی اقدامی ناپسند و غیرقابل دفاع است.
در همین راستا، اسکندر مومنی، وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران، تصریح کرد که ایران کشوری همسایه‌ستیز یا مهاجرستیز نیست و بسیاری از مهاجران افغانستانی از افراد شریف و قانون‌مدار به شمار می‌روند. وی تأکید کرد که در پرونده‌های اخیر، بسیاری از بازداشت‌شدگان اصلاً اتباع خارجی نبوده‌اند.
از سوی دیگر، رحمت‌الله فیضان، معاون نمایندگی وزارت خارجه طالبان در هرات، با انتشار یادداشتی، بر لزوم مدیریت انسانی، مرحله‌ای و همراه با احترام متقابل در قبال مهاجران افغان تأکید و با اشاره به اشتراکات فرهنگی و تمدنی، خواستار ایجاد بستر مناسب برای درک متقابل دو ملت شد.
در همین زمینه، سید رسول موسوی، مدیرکل پیشین آسیای جنوبی وزارت خارجه ایران، نیز با ارائه یادداشتی تحلیلی بر ضرورت رویکردی صبورانه، ضابطه‌مند و کرامت‌محور در مدیریت اتباع افغانستانی تأکید کرد.
در پایان، امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، در دیداری با مقام‌های ایرانی، خواستار تدوین سیاست‌هایی مشخص و محترمانه برای بازگشت مرحله‌ای و عزتمندانه مهاجران به افغانستان شد.
