دولت پاکستان بار دیگر از مهاجران افغان خواسته است تا خاک این کشور را به صورت داوطلبانه ترک کنند. مقامات اعلام کردهاند در صورت عدم بازگشت، بازداشت و اخراج اجباری در انتظار مهاجران خواهد بود. این اقدام موجب شده هزاران تن از شهروندان افغانستان در مرز چمن تجمع کنند و در انتظار ورود به کشورشان باشند.
به گزارش خبرگزاری مهاجر، روز جمعه حدود چهار تا پنج هزار نفر در منطقه مرزی چمن، واقع در ایالت بلوچستان پاکستان، حضور داشتند. دولت این کشور طرح جدیدی را با هدف بازگشت “محترمانه و منظم” مهاجران افغان به افغانستان آغاز کرده است. این ایالت به دلیل همجواری با افغانستان و پیوندهای قومی و فرهنگی با مردم آن، نقش مهمی در اجرای این سیاست ایفا میکند.
در سالهای گذشته، میلیونها نفر از شهروندان افغان به دلیل جنگ، ناامنی و تغییرات سیاسی از جمله بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، به پاکستان مهاجرت کردند. دولت پاکستان از سال ۲۰۲۳ اجرای طرح بازگرداندن مهاجران افغان را آغاز کرد و در ماه آوریل ۲۰۲۴ نیز با لغو مجوزهای اقامت صدها هزار مهاجر، این روند را گسترش داد.
بر اساس آمار موجود، از آغاز این کمپین بیش از یک میلیون مهاجر افغان خاک پاکستان را ترک کردهاند که بیش از ۲۰۰ هزار نفر آنان از ماه آوریل تاکنون به کشورشان بازگشتهاند. این سیاست، بیش از ۸۰۰ هزار فرد دارای مجوز اقامت موقت را تحت تأثیر قرار داده است؛ افرادی که برخیشان در پاکستان متولد شده یا برای دههها در آن زندگی کردهاند.
مقامات پاکستانی با اشاره به تهدیدهای امنیتی، برخی مهاجران افغان را به فعالیتهای تروریستی و جنایی متهم کردهاند. با این حال، تحلیلگران معتقدند چنین اظهاراتی بیشتر با هدف اعمال فشار بر دولت طالبان افغانستان برای مقابله با ناامنیهای مرزی مطرح شده است.
در همین حال، افغانستان به دلیل شرایط اقتصادی و بحران انسانی عمیق، توانایی پذیرش گسترده بازگشتکنندگان را ندارد. سازمانهای امدادی بینالمللی نسبت به بروز یک بحران انسانی هشدار دادهاند. بازگشت جمعی مهاجران منجر به افزایش بیکاری، فقر و ناامنی غذایی در کشور شده است.
همچنین، ایران نیز کمپین مشابهی برای اخراج مهاجران افغان آغاز کرده که تا کنون بیش از ۱.۵ میلیون نفر را به افغانستان بازگردانده است.
