سازمان ملل متحد در تازهترین گزارش کمیساریای عالی پناهندگان (UNHCR) اعلام کرد که شهروندان افغانستان در سال ۲۰۲۶ بیشترین نیاز را به اسکان مجدد در سطح جهانی خواهند داشت. طبق این گزارش، پس از افغانها، پناهندگان سوری، سودانی، اقلیتهای روهینگیا و مهاجران کنگویی در رتبههای بعدی این فهرست قرار دارند.
به گزارش خبرگزاری مهاجر، استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل، ضمن اشاره به موفقیت نسبی برنامههای اسکان مجدد، اعلام کرد که در سال گذشته علیرغم موانع موجود، بیش از ۱۱۶ هزار پناهنده توانستهاند از حمایت این سازمان برای آغاز دوباره زندگی بهرهمند شوند.
در عین حال، دفتر UNHCR در افغانستان گزارش داده که در پنج ماه ابتدایی سال ۲۰۲۵، بالغ بر ۳۹۳ هزار مهاجر افغان از ایران و پاکستان اخراج شدهاند؛ افزون بر آن، ۲۶۴ مورد اخراج از سوی تاجیکستان نیز به ثبت رسیده است.
بر اساس گزارشهای رسمی و تحلیل نهادهای بینالمللی، موج بازگشت گسترده مهاجران از کشورهای همسایه بهویژه ایران، در کنار عدم برخورداری بسیاری از آنها از مدارک اقامتی معتبر، فشار مضاعفی بر زیرساختهای ضعیف افغانستان وارد کرده و احتمال افزایش بیثباتی در کشور را بالا برده است.
اداره محلی طالبان در هرات نیز اعلام کرده که روزانه بیش از ۳۰ هزار نفر از گذرگاه اسلامقلعه وارد خاک افغانستان میشوند، که بخش قابل توجهی از آنها فاقد مدارک قانونی اقامت در ایران هستند. به گفته مقامات طالبان، اقدامات میدانی برای ارتقای سطح هماهنگی و بهبود خدماترسانی به مهاجران در حال پیگیری است.
در همین حال، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل هشدار داده که تداوم بازگشتهای گسترده – چه به صورت داوطلبانه و چه اجباری – در شرایط کنونی، میتواند به افزایش شکنندگی اجتماعی و اقتصادی در افغانستان بینجامد و روند اسکان مجدد مهاجران را با دشواریهای بیشتری روبهرو سازد.