مهاجرت نخبگان برای شرکت در آزمون یوس
در تب و تاب خبرهای کنکور در ایران ، آزمون «یوس» برای پذیرش در دانشگاههای ترکیه هم خبرساز شده است. این آزمون برای کسانی بیشتر جذابیت دارند که موفق به کسب رتبه بالا در کنکور یا ورود به دانشگاههای ایران برای ادامه تحصیل در رشته دلخواه خود نشده‌اند و از طریق این آزمون در صددند در مقطع «کارشناسی» به دانشگاههای کشور همسایه راه یابند. از همین رو موسسات و شرکت‌هایی هم در ایران در این زمینه فعال شده‌اند.
آزمون «یوس» چیست؟
این آزمون برای پذیرش دانشجویان خارجی در مقطع «کارشناسی» در ترکیه طراحی شده و دانشگاههای مختلف این کشور آزمون خود را برگزار می‌کنند؛ شهروندان ترکیه در این آزمون شرکت نمی‌کنند.
تا قبل از سال ۲۰۱۰ میلادی این آزمون به صورت سراسری انجام می‌شد اما از آن به بعد، دانشگاههای ترکیه به طور مستقل اقدام به برگزاری آزمون کردند.
سوالات مرحله اول این آزمون شامل هوش، ریاضیات و هندسه است؛ البته بعضی دانشگاهها موارد دیگری را هم به این آزمون اضافه می‌کنند.
بیشتر سئوالات این آزمون مربوط به هوش و پس از آن مربوط به ریاضیات است.
بخش دوم آزمون هم مربوط به زبان است؛ بعضی دانشگاهها، آزمون زبان ترکی را هم‌زمان با آزمرحله اول برگزار می‌کنند ولی بعضی دیگر آن را پس از قبولی در مرحله اول انجام می‌دهند.
برای شرکت در این آزمون دارا بودن مدرک دیپلم یا پیش‌دانشگاهی الزامیست.
نمره قبولی برای دانشگاههای مختلف و رشته موردنظر متفاوت است؛ معمولا تحصیل در دانشگاههای شهرهای بزرگ نمره بالاتری را می‌طلبد.
مجری برگزاری این آزمون، دانشگاههای ترکیه هستند و داوطلبان برای شرکت در «یوس» باید از طریق دانشگاههای ترکیه درخواست خود را ارئه دهند.
دانستن زبان ترکی برای شرکت در آزمون یوس الزامی نیست؛ چرا که امکان تحصیل به زبان انگلیسی هم در ترکیه وجود دارد هر چند دانستن زبان ترکی گزینه‌های بیشتری به لحاظ تعدد دانشگاهها به متقاضیان می‌دهد.
در کنکور سراسری ایران امسال(۱۴۰۱) حدود یک میلیون و ۴۹۰ هزار نفر داوطلب شرکت کردند که درصد پائینی از این تعداد موفق به راهیابی به دانشگاههای دولتی می‌شوند و در مورد رشته‌های پرطرفدار این درصد بسیار ناچیزتر است.
از همین رو در سال‌های اخیر ادامه تحصیل در دانشگاههای ترکیه از طریق شرکت در این آزمون رونق یافته که در مقایسه با اخذ پذیرش از دانشگاههای اروپایی یا آمریکایی کم دردسرتر بنظر می‌رسد.
واکنش مقام‌های ایرانی به گسترش فعالیت شرکت‌های مرتبط با «یوس»
طی سال‌های اخیر فعالیت شرکت‌های مرتبط با این آزمون و برگزاری دوره‌های آمادگی آن در ایران گسترش یافته‌اند که انتقادهایی را هم در بر داشته است؛ مقام‌های ایرانی می‌گویند این آزمون روند مهاجرت قشر جوان را تشدید می‌کند.
در خرداد ماه امسال وزارت آموزش و پرورش ایران به وزارت خارجه این کشور نامه‌ای نوشت که در آن خواستار جلوگیری از فعالیت یک موسسه ترکیه‌ای شده بود که در تهران مستقر بود.
مهدی فیاضی، رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش ایران اخیرا گفته با مقام‌های ترکیه در این مورد گفتگو کرده است.
او همچنین گفته: «وزیر ترکیه گفت که ما نمی‌دانستیم شما نسبت به این موضوع حساس هستید؛ باتوجه به حسن همجواری، نظر ایران برای ما مهم است و نظر ایران را تأمین می‌کنیم و به موسسه “یونس امره” می‌گوییم که دیگر از این امتحانات برگزار نکند.»
آقای فیاضی برگزاری آزمون‌های «یوس» در بعضی شهرهای ایران مانند تبریز را تائید کرده بود.
او می‌گوید این مؤسسات افراد را «اغوا می‌کنند» و با هزینه‌های «میلیاردی»های بسیار زیاد به دانشگاه های ترکیه هدایت می شوند «که این هم یک نوعی مالباختگی برای اولیا ایجاد می‌کند.»
اتفاقات اخیر در حالیست که طی سال‌های اخیر و با تشدید مشکلات اقتصادی و اجتماعی در ایران، روند مهاجرت نخبگان هم در این کشور تشدید شده است.
وزارت بهداشت ایران اخیرا در بخشنامه‌ای وثیقه دانشجویان مختلف رشته‌های علوم پزشکی را برای خروج از کشور پیش از پایان تحصیل اعلام کرده است.
بر اساس این بخشنامه میزان وثیقه مقطع پزشکی(دکترای حرفه‌ای)، دندانپزشکی (دکترای حرفه‌ای) و داروسازی(دکترای حرفه‌ای) ۱۵۰میلیون تومان و مقطع کارشناسی شصت میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
مدتی پیش، رهبر ایران در یک سخنرانی تشویق جوانان به مهاجرت از ایران را «خیانت» توصیف کرده بود.
در میان گروه هایی که از ایران مهاجرت می کنند، افراد متخصص، از رشته های مختلف علمی به چشم می‌خورند.
کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی گفته است ۹۰۰ استاد دانشگاه در سال ۹۸ از ایران مهاجرت کرده‌اند.
