جمعی از کارشناسان مسائل اجتماعی ضمن انتقاد جدی از سیاستهای اعمالشده در خصوص اخراج مهاجران افغانستانی، این اقدامات را نقض صریح اصول حقوق بشر و ناسازگار با شعارهای عدالتمحور دولت جمهوری اسلامی دانستهاند. آنان هشدار میدهند که اخراج گسترده پناهجویان در شرایط بحرانی کنونی افغانستان، زمینهساز یک فاجعه انسانی است.
بر اساس گزارش ایراف، آرش نصر اصفهانی، پژوهشگر اجتماعی، با ابراز نگرانی عمیق نسبت به روند اخراج مهاجران افغان، این تصمیم را غیرانسانی و در تضاد آشکار با تعهدات بینالمللی جمهوری اسلامی ایران دانست.
وی ضمن اشاره به ابطال یکباره مدارک اقامت نزدیک به دو میلیون پناهجوی افغانستانی توسط دولت چهاردهم، تأکید کرد: «این اقدام نه تنها برخلاف اصول انسانی و مسئولیتهای حقوق بشری ایران است، بلکه فضای اجتماعی را به سمت بیاعتمادی و هراس سوق داده و امکان نقد و گفتوگو را بهشدت محدود کرده است.» به باور وی، این تصمیمگیری در امتداد موج مهاجرستیزیای بوده که از سال ۱۴۰۲ آغاز شده و توسط اطلاعات نادرست در فضای مجازی تقویت شده است.
نصر اصفهانی با هشدار نسبت به تبعات انسانی این تصمیم افزود: «اخراج دستهجمعی مهاجران در شرایطی رخ میدهد که نیمی از جمعیت افغانستان به کمکهای بشردوستانه وابستهاند. در نتیجه، هزاران زن، دختر جوان و کودک بیسرپرست در معرض خطر تحویل به گروه طالبان قرار گرفتهاند.»
این کارشناس اجتماعی، اقدام دولت را نقض صریح «قانون حمایت از کودکان و نوجوانان» و همچنین مغایر با ضوابط بینالمللی دانست و خاطرنشان کرد: «دولت حتی برای ابتداییترین نیازهای انسانی در روند اخراج، برنامهریزی مشخصی نداشته و وضعیت بحرانی در مرزها سبب شده مردم خود به ارسال کمکهای مردمی اقدام کنند.»
در پایان، نصر اصفهانی جمعبندی خود را اینگونه بیان کرد: «سیاست اخراج مهاجران افغانستانی، تصمیمی شتابزده، فاقد پشتوانه کارشناسی و کاملاً غیرانسانی است که بیتردید در کارنامه دولت پزشکیان ثبت خواهد شد.»
در همین راستا، اسکندر مومنی، وزیر کشور ایران، روز گذشته اعلام کرد: از آغاز سال جاری تا کنون، حدود ۸۰۰ هزار نفر از اتباع خارجی از کشور خارج شدهاند که بیش از ۷۰ درصد آنان بهصورت داوطلبانه و از طریق ثبت خودمعرف بودهاند.