به گزارش خبرگزاری مهاجر، سازمان ملل متحد نسبت به پیامدهای نگران‌کننده ناشی از بازگشت سریع و گسترده مهاجران افغان از ایران هشدار داد و تأکید کرد که تداوم این روند، ظرفیت‌های آسیب‌پذیر حمایتی در افغانستان را به‌شدت تحت فشار قرار داده است.
رزا اوتون‌بایووا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان، روز سه‌شنبه ۲۴ تیرماه در جریان بازدید از مرز اسلام‌قلعه در استان هرات، خواستار اقدام فوری جامعه جهانی برای حمایت از مهاجران بازگشتی شد. وی با اشاره به اجبار شدید در روند بازگشت گفت: «وسعت و سرعت این جابه‌جایی‌ها باید زنگ هشدار را در سطح بین‌المللی به صدا درآورد.»
بر اساس آمار منتشرشده، تنها در هفت‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵، بیش از ۱.۴ میلیون نفر به افغانستان بازگشته‌اند که بیش از یک میلیون نفر از آنان از ایران اخراج شده‌اند. دولت جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر اعلام کرده بود که اتباع افغانستانی فاقد مدارک قانونی باید تا ۱۵ تیرماه خاک ایران را ترک کنند.
نهادهای بشردوستانه هشدار داده‌اند که کاهش بودجه سازمان‌های بین‌المللی موجب کاهش خدمات آموزشی و بهداشتی در افغانستان شده و بسیاری از خانواده‌ها برای بقا، به کمک‌های انسان‌دوستانه وابسته‌اند.
نیکول ون بایتنبورگ، از فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ، با اشاره به بحران سلامت در مرز اسلام‌قلعه گفت: «کودکان بازگشتی به دلیل شرایط ناگوار، گرمای شدید و نبود امکانات پزشکی، با بیماری‌هایی مانند تب، عفونت‌های پوستی و مشکلات تنفسی روبه‌رو هستند.» او افزود که همکارانش هر روز صدها کودک را که در جریان عبور از مرز از خانواده‌های خود جدا شده‌اند، دوباره به والدین‌شان می‌رسانند.
در ادامه این گزارش آمده است که بسیاری از مهاجران در هرج‌ومرج خروج ناگهانی، مدارک و وسایل ضروری خود را از دست داده‌اند و برخی اکنون از چمدان‌های ساده به‌عنوان ابزار موقت زندگی استفاده می‌کنند.
سازمان ملل متحد تأکید کرده است که چنانچه اقدام فوری صورت نگیرد، بحران بازگشت می‌تواند منجر به بی‌ثباتی بیشتر، آوارگی مجدد، جابه‌جایی‌های دسته‌جمعی و افزایش خطرات منطقه‌ای شود.
