در نشست تخصصی «مهاجرپذیری در ایران» که با محوریت جامعه مهاجران افغانستان برگزار شد، فائزه رضازاده، وکیل دادگستری، با انتقاد از ناهماهنگیهای قانونی و اجرایی کشور در برخورد با مهاجران افغان، تأکید کرد که بحران فعلی نتیجه عدم وجود سیاستها و قوانین مشخص است و نه خود مهاجران.
به گزارش خبرگزاری مهاجر، وی در ابتدای سخنان خود، فقدان تعریفهای دقیق حقوقی برای مفاهیم «پناهجو»، «مهاجر» و «تبعه» را پس از ۴۵ سال یک فاجعه حقوقی دانست و افزود: «واژگان قانونی ما هنوز از استانداردهای بینالمللی فاصله دارند که خود منشأ بسیاری از سوءتفاهمها و برخوردهای نادرست با مهاجران است.»
رضازاده تصریح کرد که نگاه به حضور افغانها در ایران باید از دو منظر دینی و فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد. وی افزود: «در دهههای گذشته، ایران یکی از بزرگترین کشورهای مهاجرپذیر بهویژه برای اتباع افغانستان بود، اما اکنون با چالشهایی همچون کمبود منابع، فشارهای اقتصادی، تحریمهای خارجی و مسائل امنیتی مواجه هستیم که مهاجران را در وضعیت آسیبپذیری قرار داده است.»
به گفته این وکیل دادگستری، اجرای طرح کارت آمایش در گذشته، اگرچه ظاهراً به عنوان ابزار ساماندهی اتباع صورت گرفت، اما از منظر حقوق بینالملل، این کارت بهمعنای پذیرش کامل حقوق پناهندگی نبوده و جایگزینی ناکارآمد برای رعایت کنوانسیونهای بینالمللی تلقی میشود. وی با انتقاد از سیاستهای اخیر اخراج مهاجران افغان، خاطرنشان کرد: «اگر قصد نداشتیم این افراد را به عنوان مهاجر قانونی بپذیریم، چرا در سالهای گذشته کارت آمایش صادر شد و اکنون با برچسبهای امنیتی، شاهد اخراجهای دستهجمعی آنان هستیم؟»
رضازاده در ادامه به وجود بیش از ۲۷ نوع کارت هویتی مختلف برای اتباع افغان اشاره کرد که هیچکدام حقوق کامل و جامع برای آنان به همراه نداشتهاند. وی افزود: «برخورد گروهی با مهاجران و عدم بررسی فردی درخواستهای پناهندگی، نقض آشکار اصول حقوقی و اخلاقی است.»
در بخش پایانی، این حقوقدان با تأکید بر لزوم پرهیز از شعارهای کلی همچون «مهماننوازی» و «حسن همجواری»، نسبت به رفتارهای تبعیضآمیز در سطح جامعه هشدار داد و گفت: «نباید فراموش کرد که نمونههایی همچون آتشزدن مدرسه کودکان افغان در یزد نشانگر واقعیتی تلخ است که نیازمند بازنگری عمیق در سیاستها، قانونگذاری و فرهنگ عمومی کشور است.»
