در شامگاه ۲۸ مرداد ۱۴۰۴ (۱۹ اوت ۲۰۲۵)، یک اتوبوس حامل مهاجران افغان در مسیر هرات–کابل دچار سانحهای دلخراش شد. برخورد شدید با یک کامیون موجب آتشسوزی گسترده شد که جان ۷۹ نفر را گرفت؛ از جمله اعضای ۱۵ خانواده که بسیاری از آنها کودکان بودند.
مهاجرتی برای بقا، پایانی در آتش
یکی از خانوادههای قربانی، خانواده نبیزاده، شامل ده عضو بود: پدر، مادر، چهار کودک، پدربزرگ، مادربزرگ و دو دختر. آنها پس از پایان اعتبار اقامت در ایران، ناگزیر به بازگشت به افغانستان شدند. تلاش برای سفر خانوادگی در یک اتوبوس واحد، موجب جابجایی آنها به اتوبوس شماره هفت شد؛ اتوبوسی که در نهایت دچار حادثه شد.
فرمهر رحیمی، از بستگان این خانواده، در گفتوگو با بیبیسی اظهار داشت: «ما متاسفانه ده نفر را از دست دادیم.» اجساد قربانیان به دلیل شدت سوختگی، تنها از طریق آزمایشهای پزشکی یا شماره صندلی قابل شناسایی بودند.
روایتهای بازماندگان
محمدعلی میرزایی، کارگر ساختمانی اهل دایکندی، همسر و سه فرزندش را در این حادثه از دست داد. او پیشتر توسط مأموران انتظامی ایران بازگردانده شده بود و خانوادهاش در مسیر بازگشت به افغانستان دچار سانحه شدند.
در موردی دیگر، دُرمحمد محمدی، نگهبان ساختمان در تهران، به همراه همسر و دخترش جان باخت. خانواده برادرش که قرار بود همراه آنان سفر کنند، به دلیل تغییر برنامه از حادثه جان سالم به در بردند.
ابعاد گسترده فاجعه
قربانیان این حادثه از ولایتهای کابل، کندز، کاپیسا، غزنی، دایکندی، بغلان و پروان بودند. اجساد آنان به بیمارستان سردار محمد داود در کابل منتقل شد. شدت سوختگی اجساد، شناسایی را برای خانوادهها دشوار کرده بود.
زمینههای حادثه و چالشهای مهاجرت
به گفته سخنگوی وزارت کشور طالبان، بیشتر سرنشینان اتوبوس از مهاجران افغان اخراجشده از ایران بودند. ایران اعلام کرده است که بازگرداندن حدود دو میلیون مهاجر غیرمجاز در دستور کار قرار دارد. این در حالی است که بیش از شش میلیون افغان در ایران زندگی میکنند.
عوامل اصلی تصادف شامل بیاحتیاطی رانندگان، سرعت غیرمجاز، مصرف مواد مخدر، استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی، و وضعیت نامناسب جادهها عنوان شدهاند. انفجارهای کنار جادهای، نبود علائم راهنمایی کافی و عدم رعایت مقررات نیز نقش مهمی در افزایش چنین سوانحی دارند.
