فنلاند آخرین گذرگاه در امتداد مرز طولانی خود با روسیه را بسته است و کرملین این تصمیم را به عنوان «اقدامی مطلقا بیمورد» محکوم کرده است.
گذرگاه شمالی رایا یوسپی ساعت دو بعد از ظهر روز چهارشنبه ۲۹ نوامبر به مدت دو هفته بسته شد. پیش از این هلسینکی مسکو را متهم کرده بود که پناهجویان را به سوی مرزهای فنلاند هدایت میکند.
فنلاند میگوید این کشور هدف یک «عملیات ترکیبی» از سوی روسیه واقع شده است.
در ماه نوامبر حدود ۹۰۰ پناهجو از مرز روسیه و فنلاند عبور کردهاند.
میزان ورود پناهجویان از مرز روسیه به فنلاند پیش از این حداکثر یک نفر در روز بود ولی اکنون به شدت افزایش یافته است. مرزبانی فنلاند میگوید قبل از ماه اوت ۲۰۲۳ روسیه اجازه نمیداد اتباع خارجی بدون ویزا به این منطقه سفر کنند.
فنلاند ۱۳۴۰ کیلومتر مرز مشترک با روسیه دارد و پیش از این هفت گذرگاه مرزی خود را در جنوب شرق این کشور با روسیه بسته بود. اکنون فنلاند میگوید شمالیترین گذرگاه مرزی را هم به صورت موقت مسدود کرده است.
خط آهن حمل و نقل کالا در این مسیر همچنان فعال خواهد بود و به همین نیروهای مرزبانی فنلاند میگویند که این گذرگاه به طور کامل بسته نشده است. پناهجویان همچنان قادر خواهند بود که از طریق هوایی خود را به هلسینکی، پایتخت فنلاند برسانند.
ماری رانتانن، وزیر کشور فنلاند میگوید بستن مرز با روسیه «یک مسئله امنیت ملی» است. رئیس اداره امنیت ملی لهستان اعلام کرد که مستشاران نظامی این کشور برای در اختیار گذاشتن «اطلاعات تامین امنیت مرزی در محل» به فنلاند سفر خواهند کرد.
یاتزک سیویرا گفت که سفر این مشاوران در واکنش به درخواست رئیس جمهور فنلاند انجام میشود که هفته پیش به ورشو سفر کرده بود. آقای سیویرا این خبر را در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق)همراه با عکسی از حلقههای سیم خاردار در حصاری مرزی واقع در منطقهای جنگلی منتشر کرد.
وضعیت شمالیترین گذرگاه مرزی فنلاند با روسیه، روز چهارشنبه آرام توصیف شد. این گذرگاه که در روسیه با نام لوتا شناخته میشود، در منطقهای بسیار دورافتاده واقع شده و بیش از ۲۰۰ کیلومتر با شهر مورمانسک در دوردستهای شمال غربی روسیه فاصله دارد.
تنها تاسیساتی که در آنجا وجود داشت یک ماه پیش تعطیل شد. علامتی روی کافه و پمپ بنزین محلی نصب شده که میگوید برای همیشه تعطیل شدهاند.
در ماه آوریل گذشته که فنلاند روند پیوستن خود به پیمان دفاعی ناتو را تکمیل کرد، روسیه وعده داد که دست به «اقدامات متقابل» خواهد زد.
هلسینکی بعد از حمله تمامعیار روسیه به اوکراین تصمیم گرفت به پیمان غربی ناتو بپیوندد. مسکو گفت که فنلاند با پایان دادن به سنت عدم ائتلاف نظامی، مرتکب «اشتباهی خطرناک و تاریخی» شده است.
سرهنگ ماتی پیتکانیتی از نیروهای مرزبانی فنلاند، بعد از بسته شدن مرزها گفت که این کشور از این که «مسافران قانونی» تضمینی برای باز شدن مرز ندارند، خشنود نیست.
او گفت که این مسافران اکنون باید از مرز نروژ در نزدیکی شهر کیرکنس در شمال، یا شهر ناروا در شمال شرق استونی، تردد کنند. آقای پیتکانیتی به بیبیسی گفت که فنلاند برای هماهنگی در زمینه تردد مسافران با هر دو کشور تبادل اطلاعات کرده است.
او گفت فرانتکس، نهاد ناظر بر مرزهای اتحادیه اروپا، برای این کار حدود ۵۰ مامور اضافی میفرستد، اما در پاسخ به این سوال که آیا این افراد از لهستان میآیند گفت که از این موضوع مطمئن نیست و افزود این مسئله «به ما مربوط نمیشود».
نقش اصلی این افراد کمک به دیدبانی و نظارت در مناطق جنگلی انبوه بین گذرگاههای مرزی است که در هفتههای گذشته «توان زیادی» از نیروهای مرزبانی فنلاند گرفته است.
آقای پیتکانیتی گفت: «حصار دائمی وجود ندارد اما حصارهایی موقتی در اطراف جادههای مرزی داریم. با نزدیک شدن زمستان بهتر است که آنها از وضعیت منطقه آگاه شوند.»
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، هشدار داده است که هر گونه افزایشی در «تمرکز واحدهای نظامی در مرز ما» توجیهپذیر خواهد بود چون «فنلاندیها باید به خاطر داشته باشند که این اقدام به عنوان تهدیدی علیه ما به حساب میآید.»
او گفت که در هفته گذشته دمای هوا به منفی ۳۰ درجه سانتیگراد سقوط کرده و در نیمی از مناطق مرزی حدود ۲۰ سانتیمتر برف آمده است.
مرکز مشاوره پناهجویان فنلاند ابراز نگرانی کرده است که بسته شدن مرزها پناهجویان را به سوی صدها کیلومتر مناطق جنگلی و رودخانهها در امتداد مرز هدایت کند که به گفته این مرکز میتواند بسیار خطرناک باشد.
در طرف روسی گذرگاه مرزی «سالا» با فنلاند، در چند صد کیلومتری جنوب رایا یوسپی، بسیاری از کسانی که قصد عبور از مرز را داشتند، اکنون متفرق شدهاند.
در مقطعی ۴۰۰ مهاجر در اطراف آن گذرگاه جمع شده بودند که بسیاری از آنها لباس گرم و مناسبی نداشتند. به گفته یکی از مقامها حدود ۲۰۰ نفر از آنها را با اتوبوس به سن پترزبورگ بردند.
تعدادی از این افراد در گفتوگو با یک روزنامه روسی گفتهاند که با ویزای تحصیلی در روسیه بودهاند اما ویزای آنها در حال منقضی شدن است.
تایید این موضوع که حرکت پناهجویان به سوی مرز فنلاند تا چه حد هماهنگشده بوده و این که آیا سرویس امنیت فدرال روسیه نقش مستقیمی در این کار داشته یا نه، کار سختی است. نیروهای مرزبانی روسیه زیر نظر سرویس امنیت فدرال فعالیت میکنند.
کمیسیونر امور داخلی اتحادیه اروپا هفته گذشته گفت که معضلات موجود در مرز فنلاند یادآور رخدادهای دو سال پیش است که بلاروس تعداد بسیار زیادی از پناهجویان را به سوی مرزهای لهستان، لتونی و لیتوانی هدایت کرد.
انتظار میرود تیم مشاوران لهستانی که به فنلاند میروند، شامل کسانی باشد که در عملیات جنجالی تقویت مرزهای شرقی لهستان در سال ۲۰۲۱ هم حضور داشتند. در آن عملیات بسیاری از کسانی که قصد ورود از مرز بلاروس را داشتند، عقب رانده شدند.
مرزهای شرقی لهستان اکنون با حصارهای فلزی عظیم، و نظارت و دیدبانی بیشتر از جمله با گشتیهای نظامی، به شدت محافظتشده و تحت نظر است.