ادعاهای مطرحشده درباره قاچاق زنان و دختران افغان از مسیر هرات به ایران، تصویری تکاندهنده و نگرانکننده از آسیبپذیری زنان مهاجر در بستر مهاجرت غیرقانونی ارائه میدهد؛ ادعاهایی که از سوی برخی رسانهها و کارشناسان حوزه مهاجرت مطرح شده اما تاکنون از سوی نهادهای رسمی تأیید یا رد نشدهاند. در گزارشی از یک روزنامه افغانستانی، آمده است که قاچاقچیان انسان با جداسازی عمدی مردان و زنان خانوادهها در مسیر قاچاق، زمینه سوءاستفاده جنسی از زنان و دختران را فراهم میکنند؛ برای مثال، با ترفندهایی چون دور انداختن کولهپشتی یا حرکت دادن مردان در مسیرهای متفاوت، زنان را از حمایت همراهان مردشان جدا کرده و مورد سوءاستفاده قرار میدهند.
کارشناسانی چون فاطمه اشرفی، از فعالان حوزه مهاجرت و پناهندگی، با اشاره به افزایش محسوس قاچاق انسان در سه سال اخیر، معتقدند که فضای سرکوبگرانه علیه زنان پس از تسلط مجدد طالبان، انگیزه قویای برای ترک افغانستان حتی با روشهای پرخطر و غیرقانونی ایجاد کرده است. به گفته وی، بسیاری از دختران و زنان افغان که به دلیل فشارهای خانوادگی یا اجتماعی اقدام به فرار میکنند، در مسیر مهاجرت با خطرات جدی مواجه هستند؛ از جمله بهرهکشی جنسی، جداسازی از خانواده و ناپدیدشدن.
همچنین گزارشهایی از روزنامههای «۸صبح» و «راه مدنیت»—که پس از رویکارآمدن طالبان فعالیت خود را بهصورت اینترنتی از خارج کشور پی میگیرند—نشان میدهد که قاچاق دختران به مقصد بهرهکشی جنسی، از طریق مسیرهای ایران و پاکستان افزایش یافته و اغلب در پوشش وعدههایی مانند کار، زندگی بهتر یا ازدواج صورت میگیرد. در این میان، نبود امکان دسترسی مؤثر به این زنان و عدم ثبت رسمی شکایت یا گزارش از سوی قربانیان، شناسایی و حمایت از آنان را دشوار کرده است.
درحالیکه برخی قربانیان همچون «ثریا»، زنی که همسر و فرزند خردسالش را در مسیر قاچاق از دست داده، روایتهای شخصیشان را با رسانهها در میان گذاشتهاند، نهادهای رسمی ایرانی و بینالمللی تاکنون واکنش مشخصی به این ادعاها نشان ندادهاند. در بسیاری از پروندههای مشابه در نقاط مختلف جهان نیز دیده شده که باندهای قاچاق انسان، با فریب و سوءاستفاده از نیاز و ناامیدی زنان، آنان را وارد چرخه فحشا یا فعالیتهای غیرقانونی کردهاند—روندی که بهنظر میرسد در این مورد نیز مطرح باشد.
این ادعاها، اگرچه هنوز نیازمند بررسیهای دقیقتر و مستقل هستند، اما از منظر حقوق بشری، زنگ خطری جدی محسوب میشوند و ضرورت اقدام فوری برای بررسی، پیگیری و حمایت از زنان مهاجر در معرض خطر را برجسته میسازند.