عوامل تاثیر گذار در مهاجرت افغانستانی ها به اروپا

مهاجران افغانستانی همیشه جزو چند دسته بزرگ مهاجران در کشورهای اتحادیه اروپا بوده اند. تعداد درخواست های پناهندگی که از سوی مهاجران افغان به اتحادیه اروپا ارائه شده است در 10 سال اخیر به 600 هزار درخواست رسیده است. این رقم نشان می دهد مهاجرت افغانستانی ها به اروپا بعد از مهاجرت اتباع سوری به اروپا بزرگترین گروه مهاجرتی در اتحادیه اروپا را تشکیل داده است.

هم اکنون پذیرش مهاجران افغانستانی در سراسر اتحادیه اروپا بسیار بالاست. برخی کشورها مانند اسپانیا با 100 درصد و ایتالیا با 95 درصد و یونان با 80 درصد در سال 2021 بالاترین پذیرش مهاجران با ملیت افغان را داشته اند. همچنین تعداد زیادی از مهاجرانی که سالیان دراز زندگی در ایران و ترکیه زندگی می کرده اند نیز خود را به اتحادیه اروپا می رسانند. عوامل مختلفی در مهاجرت افغانستانی ها به اروپا نقش دارند که در زیر به طور مختصر آمده است:

یکی از دلایل اصلی ورود افغان‌ها به اروپا، وضعیت ناپایدار امنیتی در افغانستان و موفقیت کم تلاش‌هایی است که برای بازسازی افغانستان صورت گرفته است. افغانستان برای بیش از 40 سال با جنگ، درگیری و آوارگی همراه بوده است که با حمله شوروی در سال 1979 آغاز شد.

جمعیت پناهجویان در سال 2002 به بیش از شش میلیون نفر رسید و به 2.6 میلیون پناهنده ثبت شده و سه میلیون افغان بدون مدرک دیگر رسید. تا سال 2016 حدود 85 درصد از آنها توسط کشورهای همسایه پاکستان و ایران میزبانی شده بود. طالبان که بخش اعظم افغانستان را در اواسط دهه 1990 به تصرف خود درآورد، پس از سرنگونی در سال 2001 به طور پیوسته در حال بازسازی پایگاه قدرت خود بوده است. این روند در سال 2014 پس از خروج نیروهای ناتو و حوادث در کشورهای همسایه، به ویژه پاکستان که از محل خارج شد، تسریع یافت.

هزاران شبه نظامی عمدتاً ازبک، عرب و پاکستانی که سپس به افغانستان سفر کردند و صفوف طالبان را افزایش دادند. در فوریه 2020، ایالات متحده توافقنامه صلحی را با طالبان امضا کرد که در آن متعهد شد که نیروها را در سال 2021 خارج کند. قبل از خروج آنها، طالبان ادعای بخش بزرگی از افغانستان را داشتند که در اوت 2021 با بازگشت آنها به اوج خود رسید.
فرصت ها و حمایت های محدود:

اما افزایش خشونت و ناامنی در افغانستان تنها دلیل مهاجرت افغانستانی ها به اروپا نیست. فرصت ها و حمایت های محدودی در منطقه ای که اکثریت قریب به اتفاق افغان های آواره در آن زندگی می کنند، وجود دارد. مثلاً افغان‌های مقیم ایران از جمله تعداد فزاینده‌ای از پناهندگانی هستند که در موقعیت‌های آوارگی طولانی‌مدت زندگی می‌کنند و هیچ چشم‌انداز فوری برای یک «راه‌حل بادوام» برای بازگشت بی دغدغه و آبرومندانه، ادغام محلی، یا اسکان مجدد به کشور دیگری برای آنان وجود ندارد.

اگرچه ایران میزبانی میلیون ها افغانستانی بدون کمک جامعه بین المللی را بر عهده داشته است، اما بر اساس گزارش های دیده بان حقوق بشر، اکثر آنها از حقوق محدودی برخوردار هستند. برای کسانی که در ایران به دنیا آمده اند یا در سنین جوانی با والدین خود به آنجا آمده اند، انگیزه های ماندن در کشور به سرعت در حال کاهش است. آنها هیچ چشم اندازی برای آینده خود نمی بینند، هیچ امیدی به تحصیل یا شغل مناسب، یا ایجاد خانواده خود ندارند. انگیزه های رفتن به افغانستان نیز کم است: این کشور کشوری است که بسیاری از افغان ها هرگز به آن نرفته اند، در آن پیوندهای کمی برقرار کرده اند و در آن، به ویژه برای گروه هایی مانند هزاره ها، تبعیض و خشونت قومی در حال افزایش است. و تامین امنیت برای افغان‌ها دشوارتر شده است.

مهاجران پس از بازگشت مجدد به افغانستان

با توجه به شرایط اقتصادی-اجتماعی کنونی، افغانستان آمادگی حمایت و ادغام جریان های بزرگ مهاجران افغان را ندارد. بسیاری از اخراج شدگان اغلب نمی‌توانند به مکان‌های مبدا خود بازگردند، در عوض در شهرهایی مستقر می‌شوند که ممکن است امنیت بیشتری داشته باشند. این فشار مضاعفی برای مراکز شهری ای ایجاد می‌کند که علاوه بر اخراج شدگان، امواج آوارگانی را که به دلیل درگیری و مخاطرات طبیعی خانه‌های خود را ترک کرده‌اند و جمعیت روستایی که در جستجوی فرصت‌های بهتر به مراکز شهری نقل مکان کرده‌اند، جذب می‌کنند.

کودکان معمولاً پس از بازگشت به افغانستان، اغلب بدون امکان دسترسی به آموزش و مراقبت های صحیح، با مشکلات بیشتری مواجه می شوند. فواصل طولانی تا نزدیکترین مرکز مراقبت های بهداشتی، کمبود تعداد کافی پزشک و حملات به مراکز بهداشتی و… همچنان دسترسی به مراقبت های بهداشتی را محدود می کند.

فرزندان اخراج شدگان اغلب به دلیل برچسب هایی که می خوردند، در شرکت در آموزش، با مشکل مضاعف مواجه می شوند. ازدواج کودکان اغلب به عنوان یک مکانیسم مقابله ای توسط خانواده های اخراج شدگان در مواجهه با فقر و گرسنگی به کار گرفته می شود . شواهد در مورد کودکان اخراج شده، آسیب پذیری های حاد، از جمله عدم ایمنی و حمایت در طول فرآیند بازگشت را نشان می دهد. علاوه بر این، محرومیت‌های اقتصادی، از جمله وضعیت مسکن و اقتصادی، به آن‌ها اجازه نمی‌دهد استانداردهای زندگی مناسبی مطابق با توصیه‌های UNCRC برای استاندارد زندگی داشته باشند.

رقابت برای خدمات اولیه محدود خطرات بیشتری را هم برای اخراج شدگان و هم برای جوامع میزبان ایجاد می کند. با در نظر گرفتن وضعیت اضطراری برای سیستم صحت عامه ناشی از اخراج شدگان، WHO هشدار داده است که افزایش تعداد اخراج شدگان در ولایات خاص یک چالش بیشتر برای سیستم مراقبت صحی که از قبل گسترش یافته است، افزایش خطرات سلامتی برای شهروندان افغان، به ویژه زنان باردار و کودکان تازه متولد شده را افزایش می دهد.

نگرانی عمده دیگری که مانع ادغام مجدد پناهندگان بازگشته می شود، نبود فرصت های شغلی است. یک مطالعه اخیر در مورد ادغام مجدد اخراج شدگان افغان در بازار کار نشان داد که اخراج شدگان نسبت به غیر مهاجران Loschmann و Marchand، 2020 احتمال کمتری برای استخدام دستمزدی دارند. در نتیجه، تعداد زیادی از اخراج شدگان در بدو ورود به افغانستان با مشکلات مختلفی روبرو می شوند. آنها از نظر شرایط زندگی و امنیت، آموزش، بهداشت و دسترسی به خدمات اولیه محرومیت های متعددی را تجربه می کنند. بسیاری از اخراج شدگان در کلبه های گلی، ساختمان های آسیب دیده، چادرها یا در هوای آزاد زندگی می کنند و نگران زمستان هستند.

منبع: دیاران