روزنامه سوئیسی «نویه زوریشه زایتونگ» اخیراً گزارشی منتشر کرد که بر اساس آن، پس از حملات سال گذشته توسط افغانستانی‌ها در آلمان، اداره مهاجرت سوئیس طرح جنجال‌برانگیزی برای اخراج پناهجویان افغانستان از جمله افرادی از قوم پشتون به افغانستان پیشنهاد کرده است. این طرح با واکنش‌های مختلف جریان‌های سیاسی سوئیس مواجه شده است.
به گزارش خبرگزاری مهاجر، بر اساس این طرح، پشتون ها به دلیل پیوندهای قومی با طالبان، در صورت بازگشت به افغانستان با تهدید کمتری مواجه اند؛ گفته شده که چنین اقدام محتملی، می‌تواند نمونه‌ای از تغییرات اساسی در سیاست و استراتژی مهاجرتی کشور سوئیس باشد چرا که این کشور تاکنون مهاجران را بر اساس قومیت اخراج نکرده است.
بسیاری از فعالان حقوق بشر، این طرح را «تبعیض‌آمیز» و مغایر با ارزش‌ها و کنوانسیون‌های حقوق بشر و حقوق پناهجویان توصیف کرده‌اند. به گفته این مدافعان، تعمیم قومیت پشتون به عنوان هم پیمان طالبان، نوعی کلی نگری خطرناک و نادیده گرفتن واقعیت های پیچیده افغانستان است.
از منظر حقوق بین‌الملل، بازگرداندن پناهجویان تنها در صورتی مجاز است که خطر جدی متوجه آن ها نباشد و ارزیابی کاملاً فردی و بی طرفانه ای صورت گیرد. چنین تصمیم هایی نمی تواند و نباید بر مبنای برداشت های جمعی از تعلقات قومی یا پیش فرض های سیاسی اتخاذ شود.
این در حالی است که با توجه به گزارش های سازمان های بین المللی مانند کمیساریای عالی پناهندگان، دیده بان حقوق بشر و عفو بین الملل، افغانستان تحت حاکمیت طالبان همچنان کشوری ناامن، با نظام قضایی خودسرانه، نقض مداوم حقوق بشر، سرکوب آزادی بیان و بحران شدید اقتصادی است.
گفتنی است که جامعه افغانستانی در سوئیس، نهادهای مدافع حقوق بشر، و شماری از چهره های سیاسی در داخل این کشور با انتشار بیانیه هایی خواستار توقف و بازنگری فوری این طرح شده اند.
از سوی دیگر، مقام های سوئیسی در پاسخ به این واکنش ها اعلام کرده اند که هیچ اخراجی به‌صورت جمعی انجام نخواهد شد و تصمیم گیری تنها در «شرایط خاص و مساعد» و به‌صورت «فردی» صورت خواهد گرفت.
به باور کارشناسان و مدافعان حقوق بشر، فارغ از این که سرنوشت این طرح چه خواهد شد، تجربه کنونی یک زنگ خطر برای سیاست های پناهندگی در اروپا است.
این مدافعان همچنین خاطر نشان می کنند که بی تردید بیشتر اعضای طالبان به قوم پشتون تعلق دارند، ولی همه پشتون‌ها هوادار طالبان نیستند و بسیاری از پشتون‌ها از ناحیه طالبان متحمل آسیب های فراوان بوده اند.
موضوع اخراج پناهجویان افغانستان براساس قومیت، در برخی از کشورهای دیگر نیز مورد بحث قرار گرفته است. این ایده زمانی بیشتر تقویت شد که برخی از پشتون‌ها در کشورهای اروپایی در شبکه‌های اجتماعی به حمایت از طالبان پرداختند و در برخی از موارد، شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی مخالف طالبان، از سوی حامیان طالبان مورد حمله قرار گرفتند.
