پس از سقوط شهر کابل، پایتخت افغانستان در تاریخ 24 مرداد 1400 شمسی، عده زیادی از مردم تصمیم به مهاجرت و ترک کشور گرفتند. با گذشت چندین ماه از این اتفاق اما هنوز بسیاری از پناهجویان در کشور های مختلف در وضعیت انتظار به سر میبرند. کشورهایی همچون کانادا، آلبانیا، مقدونیه شمالی و کوزوو به درخواست پناه دادن پناهجویان افغانستانی پاسخ مثبت دادند. تا کنون حدود 2400 پناهنده در آلبانیا منتظر ویزای مهاجرت به کانادا یا ایالات متحده هستند و تمایلی برای برگشت به افغانستان ندارند. از طرفی دولت آمریکا هیچ تعهدی در مورد قبولی پناهجویان نداده و فقط درخواست عده کمی از آنها به دلایل بشر دوستانه مورد بررسی قرار داده است.
پناهجویانی که متقاضی رفتن به آمریکا هستند:
از بین 43 هزار تقاضایی که به کشور آمریکا مبنی بر آزادی مشروط بشر دوستانه فرستاده شده است، فقط کمتر از 2 هزار تا مورد بررسی قرار گرفته که از بین آنها نیز 170 مورد تایید شده. همچنین آمریکا بر خلاف وعده ورود سریع از کشور پاکستان، درخواست بسیاری از خانواده ها که پس از حمله طالبان به پاکستان گریخته بودند را پس از ماه ها انتطار رد کرده است.
دولت آمریکا گفته بررسی ها همچنان ادامه دارد تا تعیین شود کدام یک از پناهجویان واقعا در خطر قریب الوقوع هستند و کدام یک می تواند منتظر باشد. به همین دلیل درخواست دهندگان باید اسنادی از یک منبع معتبر شخص ثالث ارائه دهند و در آن به طور مشخص نام شخص مورد نظر را ذکر کند و جزئیات آسیب احتمالی به وی را بیان کنند. صاحب نظران در اینباره می گویند این استاندارد پذیرش بسیار بالاست و برای متقاضیان آزادی مشروط استفاده می شود نه مردمی که از یک کشور جنگ زده فرار می کنند.
اقامت پناهجویانی که همراه با سربازان آمریکایی از افغانستان رفتند:
همچنین سرنوشت اقامت دائمی پناهجویانی که به آمریکا منتقل شده اند و اسناد معتبری ندارند هنوز مشخص نیست. درکل افغان هایی که به آمریکا منتقل شده اند به سه دسته تقسیم می شوند:
- کسانی که از قبل دارای ویزای ویژه آمریکا یا S.I.V بودند.
- کسانی که در ماموریت های سیاسی و نظامی با آمریکا همکاری کرده اند.
- کسانی که هیچ گونه سندی از همکاری با آمریکا ندارند.
بیش از 40 درصد 76 هزار منتقل شده به آمریکا جز دسته سوم هستند. این افراد هیچ سند معتبری ندارند تا سابقه کاری سیاسی و نظامی شان را با آمریکا ثابت کنند. یکی از نویسنده های واشنگتن پست گفته”عجیب است، آنها چگونه سوار هواپیما شده اند” البته دولت آمریکا برای این دسته از پناهجویان سند دوساله اقامت و کار داده است ولی سرنوشت دائمی آنها هنوز مشخص نیست.
پناهجویان اردوگاه ابوظبی، امارات
عده زیادی از افغان ها در عملیات تخلیه همکاران و نظامیان آمریکایی، از افغانستان خارج و به کشور سومی جهت تکمیل مدارک برده شدند. از بین این افراد عده ای به اردوگاه کمک های بشر دوستانه امارات در ابوظبی فرستاده شده اند و ماه هاست در انتظار انتقال به آمریکا به سر میبرند. این افراد که همراه با زنان و کودکانشان در این اردوگاه مستقر هستند، نسبت به آینده مبهمشان نگرانند. طبق آمار نزدیک به 9000 پناهجوی افغان در این کمپ ها روزگار میگذرانند. خیلی از آن ها ادعا میکنند که مدارکی مبنی بر همکاری با آمریکا در گذشته دارند ولی همچنان تکلیفشان معلوم نیست. بیم برگرداندنشان به افغانستان یک سو، وضعیت بد بهداشت و خوراک از سوی دیگر آن هارا آزار می دهد.