آهنگ “نان کار آزادی” در حالی در شبکه های اجتماعی پخش میشود که محدودیت های جدیدی بنام قانون امر به معروف و نهی از منکر از سوی طالبان بر زنان در افغانستان تحمیل شده و افزایش مییابد. زنان حق آزادی اجتماعی، تحصیل و کار را ندارند. مطابق قوانین اخیر طالبان صورت و صدای زن در بیرون عورت دانسته شده و زنان حتی حق خارج شدن از خانه را ندارند. عنوان این آهنگ برگرفته شده از شعار زنانی است که پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان به خیابان ها رفتند و با صدای «نان، کار آزادی» اعتراض کردند.
این اثر هنری تلفیقی از موسیقی راک، فولکلور و رپ است. شعر این آهنگ را الاهه سرور سروده است. الاهه در این مورد به مهاجرنیوز گفت: «این آهنگ از سبک موسیقی راک، فلکلور و رپ تلفیق شده که خودش یک بیان سیاسی و یک اعتراض است. تلفیق در این آهنگ چیزی قشنگی است که درنتیجه، تک بعدی بودن و یک وجهی بودن آن شکنندهگی را به بار میآورد. این شکنندهگی در واقع نه گفتن به تفکری است که طالبان میخواهند بر مردم افغانستان بقبولانند که همه باید از آنها پیروی کنند و هیچ کسی حق ندارد خارج از محدوده فکری شان فکر کند.»
آهنگ های الاهه سرور بیشتر در مورد مسایل اجتماعی و فرهنگی سروده شده است. او اشعار و آهنگ های سبک فلکلور هزارهگی را با موسیقی غربی و آلات موسیقی سنتی میخواند. در واقع، او در موسیقی سبک متفاوت خودش را دارد، به همین دلیل در میان مخاطبانش محبویت ویژه دارد. الاهه در این مورد میگوید: «هر چند آهنگ های من ریشه در موضوعات اجتماعی و فرهنگی دارد اما بخشی از زندگی خودم را نیز، یعنی زنی را در مهاجرت بازگو میکند که درکشور دیگری و در یک شهر بزرگ زندگی میکند اما باز هم با جامعه مردسالار روبرو است. من از جایی آمدهام که موسیقی از نظر مردم آن حرام بوده و این مسیر که من انتخاب کردم برایشان راحت نبوده است. در افغانستان تجربه های تلخ و شیرینی داشتم که خود را از آن جدا کرده نمیتوانم. با آنکه یازده سال است که در انگلستان زندگی میکنم اما معمولا با موضوعات افغانستان در گیر هستم. به نظر من، مهم ترین موضوع امروز، مسئله دختران و زنان افغانستان است. دختران جوانی که انرژی و عمر شان را در کشور شان به قهقرا به هدر میدهند.»
او افزود: «من و دختران دیگری که در این اثر هنری باهم کار کردیم، خواستیم صدای زنان و دختران معترض باشیم. آهنگ نان، کار و آزادی نیز بخشی از موضوعات مهم جامعه افغانستان به ویژه زنان است.»
در کلیپ ویدیویی این آهنگ، دختران فعال مانند مرضیه حمیدی، ورزشکار افغان و زهرا حق پرست نقش بازی کردهاند. به گفته الاهه، مرضیه حمیدی یک ورزشکار قدرتمند و زن با جرات است که حرف خود را میزند و به باورهایش به عنوان یک زن ایمان دارد. زهرا حق پرست که نقش یک معلم را در آخر کلیپ آهنگ دارد، یکی از فعالان حقوق زن است. او در کابل نزدیک ده تا دوازده روز را در زندان طالبان سپری کرده است. الاهه میگوید: «زهرا را در آلبانیا دیدم و به او پیشنهاد کردم که در ویدیوی کلیپ آهنگ حضور داشته باشد. شخصی که در پایان ویدیو “نان، کار و آزادی” نوشته میکند زهرا است. او لباس معلمان افغانستان را بر تن دارد. یک معلم در آخر ویدیو ظاهر میشود و شعار نان، کار و آزادی را بر دیوار نوشته میکند. این یک کار سمبولیک و بسیار با مفهوم است.»
وی افزود: «موسیقی این آهنگ را با همکاری همکاران انگلیسیام که نزدیک به ده سال است باهم کار میکنیم، تنظیم کردیم. خانم سونیتا علی زاده رپ خوان افغان در این آهنگ آواز خوانده است و بخش رپ را انجام داده است. او نیز داستان پیچیدهای در زندگی دارد و دختری است که آرام نمیماند و توانسته است مسیر خود را در راه هنر و انقلابی بودن نشان دهد. خیلی دوست داشتم که در این آهنگ یک صدای اعتراضی ما را وصل کند و از نسلی باشد که کار موسیقی متفاوت دارند. آقای آصف کریمی در بخش دنبوره نوازی و رامش کاریزی در بخش دولک نوازی ما را همراهی کردند. پرودیوسر این آهنگ خانم کاینا پلوچی، بیلی استاد دانشگاه اکسفورد در رشته هنر است که از سال ها به اینسو برای موسیقی افغانستان به ویژه ارکستر زهره در کابل کار کردهاست. در بخش ویدیو، کوفن فیلم، که یک گروه از فیلم سازان افغانستان هستند با ما همکاری کردند. برایم مهم بود که این آهنگ را با هنرمندان و فیلم سازان افغانستان بسازم زیرا در ایجاد فضای فرهنگی افغانستان بیشتر تجربه دارند. این گروه در سال ۲۰۲۱ از افغانستان تخلیه شدهاند و در پاریس زندگی میکنند.»
به گفته الاهه خلق یک اثر هنری میتواند بر جامعه تاثیر گذار باشد و هر اثر هنری که مسوولانه ایجاد شده باشد راه خود را پیدا میکند. به گفته او، هنرمندان روایتگران جامعه هستند. او میافزاید: «اثر باید برگرفته شده از رنج، داستان، سرگذشت و زیست انسان ها باشد. ما باید قصه و داستان زنان افغانستان را در میان این اتفاقات وحشتناکی که در جهان رخ میدهد، سر زبان نگهداریم و از آنها سخن بگوییم. در دنیای امروز الگوریتم، هر چقدر که تعداد اخبار در مورد یک مسئله سیاسی-اجتماعی زیاد باشد، بقیه موضوعات را زیر سایه خود نگه میدارد. بنابر این ما باید صدای زنان افغانستان باشیم و بدون توقف به مبارزه ادامه دهیم.»
الهه آموزش موسیقی را در سال ۲۰۰۷ در کابل آغاز کرد و در سال ۲۰۰۹ در برنامه ستاره افغان درخشید. او به عنوان نخستین زن خوانندهٔ هزاره، محبوبیت زیادی در میان جامعهٔ افغانستانی سر تاسر دنیا پیدا کرد. در سال های نخست تجربه موسیقی، آهنگهایش با نامهای «آبی جان» «بیبهانه» و «سنگسار» منتشر شد که قانون سنگسار را مورد انتقاد قرار میداد. الاهه پس از تهدید شدن از سوی گروهای افراطی مجبور شد که افغانستان را ترک کند. او در سال ۲۰۱۲ به انگلستان مهاجر شد.
برگرفته از رسانه ی همکار: مهاجر نیوز
نویسنده حسنیه انوری