مشکل بی سرپناهی پناهجویان در بلژیک/ به کمک موسسات خیریه نیاز است
در پی معضل تهیه مسکن برای پناهجویان در کشور بلژیک، بسیاری از مهاجران با مشکلات فراوانی روبرو هستند. سه تن از مهاجران به نام های پاسکال، اوندوکه و فضل در این باره می گویند بعد از سختی های فراوان توانستند در یکی از موسسات خیریه سرپناهی پیدا کنند.
فضل مهاجر افغان پس از صرف غذا با دوستانش در کانتینر می گوید: الان که توانستم غذا بخورم حالم بهتر است. او بعد از مدت ها توانسته غذای گرم بخورد و دوش آب گرم بگیرد و لباس های تمیز بپوشد. او تا شب قبل در کمپ مهاجران در مولنبک در چادر از سرما میلرزید. در این کمپ که در مقابل اداره مسکن یابی برای مهاجران قرار دارد، ۲۵۰ پناهجو از ۱۴ فبریه تا به حال منتظر یافتن سر پناه هستند.
از حدود یک سال و نیم تا کنون بحران بی سابقهای پذیرایی از مهاجران بلژیک را فرا گرفته است. دولت بلژیک در سال ۲۰۲۲، ۴ هزار و در سال کنونی نیز ۵۰۰ سرپناه ایجاد کرد و ظرفیت عمومی پذیرش مهاجران در سرپناهها را به ۳۴ هزار نفر رساند. با آن هم شمار زیادی از مهاجران همچنان از سرپناه محروم هستند.
مهدی کاسو، از مسئولان شبکه سرپناه شهروندی میگوید که «تنها سازمانهای خیریه در این وضعیت قادر به کمک هستند. به گفته او بعد از تخلیه ناکام محلات اشغال شده توسط مهاجران در ۱۴ فبروری امسال، بیشتر از ۲۰۰ تن هنوز هم بی سرپناه هستند.»
شبکه شهروندی با کمک سازمانهای دیگر خیریه یک سرپناه فوری را در بروکسل ایجاد کرده تا به مهاجران کمک کند. به روزهای ۲۲ و ۲۳ فبروری ۱۰۰ پناهجو در سرپناه جدید که محل آن فاش نشده، جابجا شدند. شبکه نمیخواهد «امنیت مهاجران» با خطر مواجه گردد. مهاجران در این سرپناه به دوش و لباس دسترسی دارند و از خدمات صحی مستفید میشوند. سازمانهای خیریه به آنها یک وقت غذا و یک اتاق میدهند.
یک مترجم همراه با شبکه شهروندی مهاجران را ثبت میکند و وضعیت را به آنها توضیح میدهد. هنگام بازدید ما از مرکز، دهها تن از پناهجویان افغان در ورودی مرکز حضور دارند. پاسکال، پناهجوی بروندی نیز مانند فضل، یک هفته را در بیرون گذرانده است. او هم هنگام صرف ساندویچش میگوید که کمی «آسوده» شده است. او میگوید که در کمپ، مردم محل به او لحاف میدادند اما برای سرما کافی نبود. او ادامه میدهد: «اگر کمی دیگر هم دوام میکرد وضعم بد میشد. در اداره پناهندگی به من گفتند خودت راه حل پیدا کن!»
پاسکال، که در کشورش روانشناس بود، تصور دیگری از بلژیک در ذهن داشت: «دوستانم به من گفته بودند که افراد مانند من در اینجا خوب پذیرایی میشوند و به زودی سند به دست میآورند. اما وقتی اینجا رسیدم تعجب کردم. چگونه مردم را در سرکها رها میکنند؟»
اوکونده، پناهجوی ۵۳ ساله نیجریه ای نیز همین گونه شوک زده شده است. او که ۲۵ سال را در اوکراین گذرانده، بعد از آغاز جنگ خانوادهاش را گذاشته و اینجا آمده است. او فکر میکرد « مانند یک اوکراینی» با او رفتار میکنند. او روز ۱۱ اکتوبر ۲۰۲۲ در اداره خارجیها درخواست پناهندگی داده و سپس به مهاجران بی سرپناه در سرکها پیوسته است.
اوکونده بعد از آن که مدتی را نزد یکی از دوستانش سپری کرد بالاخره همراه ۵۱ پناهجوی دیگر در ساختمان متروک در شهر واترمئیل بوافورت جا بجا شده است. این ساختمان که متعلق به یک شرکت معدن کونگویی بود، توسط کمیته حمایت از افراد بدون مدرک به سرپناه بدل شده است. اوکوندو میگوید: «منتظرم فقط یک سرپناه و کار پیدا کنم تا خانوادهام را از اوکراین بیاورم.»کمی آن سو تر در شمال شهر بروکسل نیز، پناهجویان برای یافتن سرپناه باید به کمکهای سازمانهای خیریه تکیه کنند. پنج سازمان خیریه از جمله شبکه شهروندی، داکتران بدون مرز و اس او اس ژون (کمک فوری به جوانان) مجموعه ای از نهادهای خیریه را تشکیل دادهاند و از نیازمندان پذیرایی میکنند.
یک نمایشگاه متروک فروش موترهای پژو دو بخش پذیرایی روزانه و خدمات مختلف را در خود جا داده است. در بخش پذیرایی روزانه پناهجویان میتوانند برای گرفتن دوش، غذا یا استراحت مراجعه کنند. در بخش دیگر، لباس و کفش، خدمات طبی و حقوقی به درخواست کنندگان عرضه میشود. فیروز لاجیلی، مسئول بخش میگوید حدود «۳۰۰ تا ۴۰۰ تن به اینجا میآیند و حدود ۸۰۰ خوراک غذا توزیع میشود.» این شبکه ظرفیت پذیرایی از ۵۰۰ تن را دارد اما پناهجویان زیادی میخواهند به اینجا مراجعه کنند. او میگوید: «این روزها بیروبار است. مراجعه کنندگان باید ۱۰ روز انتظار بکشند.»
سازمانهای خیریه یک نمایشگاه متروک فروش موترهای پژو را به مرکز پذیرایی از مهاجران بدل کردهاند. عکس از مهاجر نیوزسازمان حقوقی Vluchtelingenwerk Vlaanderen ترجیح داده است به گونه قانونی عمل و به پناهجویان کمک کند. روزهای دوشنبه، چهارشنبه و جمعه، این سازمان به پناهجویان خدمات حقوقی ارائه میکند. روزانه حدود ۸۰ تن به مرکز Legal Aid Desk میآیند و علیه کوتاهی دولت و اداره پناهندگی در تأمین سرپناه برای پناهجویان، شکایت میکنند. در صورت محکومیت در دادگاه، هر پناهجو برای هر روزی که بدون سر پناه گذرانده مبلغ ۲۰۰ یورو دریافت میکند.
از ماه اکتوبر ۲۰۲۱ تا جنوری ۲۰۲۳ حدود ۶ هزار حکم محکومیت از سوی دادگاه کار به سود پناهجویان صادر شده است. اگر چه دولت تا کنون محکومیتها را نپذیرفته و جریمهها را نپرداخته اما فدازیل، اداره پناهندگی، از پناهجویان شاکی پذیرایی کرده است.
بنوا مانسی، سخنگوی سازمان خیریه میگوید: «حال روزانه ۳۰ تا ۴۰ پیشنهاد پذیرایی به پناهجویان فرستاده میشود.» دوره متوسط سپردن شکایت و پذیرایی از پناهجو حدود چهار تا پنج ماه طول میکشد.
توماس ویلکنس، یک عضو دیگر سازمان حقوقی میگوید که «دادگاهی کردن بی سرپناهی تنها راه پیروزی برای پناهجویان به ویژه مردان تنهاست.» بدون این اقدام دولت کوچکترین تلاشی برای حل ریشهای بی سرپناهی انجام نمیدهد.
مهدی کاسو، از شبکه شهروندی با عصبانیت میگوید که «دولت با کر انداختن خود، ما را مجبور میکند که بحران کنونی را به عهده بگیریم در حالی که خود دولت این توانایی را دارد. پذیرایی از ۶۳ هزار اوکراینی یک اقدام فوق العاده بود. اما ما وقتی ۱۰۰ نفر را از کمپ پتی شاتو بیرون میبریم، فورأ ۱۰۰ تن دیگر در خیمههای آنان جا میگیرند. این فقط با کلوخ از آب گذشتن است.»
منبع: مهاجر نیوز