سلیمه رحمان پناهنده نسل سومی که پزشک شد

سلیمه سلمان، در پناهگاهی در پاکستان که فاقد امکانات اولیه مانند آب و برق بود، به دنیا آمد و اصالتا افغان است. پدر بزرگ سلیمه نزدیک به یک قرن قبل از جنگ داخلی ترکمنستان به افغانستان فرار کرد و در ولایت جوزجان مستقر شد.

کودکی سلیمه

بعد از آن در حمله شوروی در سال ۱۹۷۹، پدر سلیمه به پاکستان فرار کرد و در اردوگاه پناهندگان پاکستان به نام ساوی با مادر سلیمه آشنا شد و ازدواج کردند. این اردوگاه در کنار نداشتن برق و آب فاقد امکانات بهداشتی نیز بود.
سلیمه در این باره می گوید: “هنگام تولدم، یک ماما به مادرم گفت که نوزادتون در موقعیت بدی قرار دارد و مادرم نیاز به سزارین داشت. بیمارستان ۷۰ کیلومتر از پناهگاه دور بود و پدرم هم پول کافی برای این کار نداشت.”

فرق سلیمه با دیگران

جامعه ترکمن، مدرسه رفتن را برای دختران واجب نمی دانستند و پسران هم برای کار کردن مدرسه را ترک می کردند.
“پدرم خیلی کوچک بود که یتیم شد برای همین قبل از آنکه شروع به آموزش دیدن کند ترک تحصیل کرد. ولی همیشه من را حمایت می کرد.”
وقتی سلیمه سه ساله شد، پدر و مادرش توانستند خانه ای در شهر اتک و در ۸۰ کیلومتری شمال اسلام آباد اجاره کنند. با این حال سلیمه تا کلاس هشتم در مدرسه پناهندگان تحصیل کرد و پس از آن به مدرسه محلی رفت. در آنجا بود که فهمید با بقیه فرق دارد و همچنین فرصت های یکسانی با دیگر هم سن و سالانش ندارد زیرا همیشه مسیر مهاجران کمی متفاوت تر بود.

یک صندلی برای سلیمه

طبق گزارشات و آمار به دست آمده از سازمان ملل، از هر پنج مهاجر دونفر کودک هستند. نزدیک به ۶۰درصد این کودکان به مدرسه نمی روند و کمتر از ۵ درصد از آموزش عالی برخوردار می شوند.
وقتی سلیمه متوجه شد که در دانشکده پزشکی محل زندگی شان یعنی ایالت پنجاب، فقط یک صندلی برای پناهجویان وجود دارد، بسیار نا امید و ناراحت شد. سلیمه در این باره می گوید: ” خیلی گریه کردم، فکر می کردم هیچ وقت به آن صندلی نخواهم رسید. یادم می آید برادر کوچکم که فقط هشت سال داشت به من دلداری میداد و می گفت برایت یک صندلی از بازار می آورم تا به دانشکده پزشکی ببری.”

دکتر سلیمه

از همان کودکی به دلیل اینکه سلیمه با زنان پناهگاهشان به درمانگاه می رفت و گفتگوی بین بیماران و دکتر را ترجمه می کرد او را دکتر سلیمه صدا میزدند. همین موضوع باعث شد که سلیمه برای به دست آوردن این عنوان تلاش کند؛ و بالاخره پس از دوسال توانست در دانشکده پزشکی راولیندی صندلی ای به دست آورد. ” هنگامی که موفق شدم پذیرش بگیرم واقعا خوشحال بودم و حس می کردم رویای من و پدر و مادرم برآورده شده.”
وی در سال ۲۰۱۴ مدرک خود را گرفت اما به دلیل محدودیت ها و قوانین پاکستان نمی توانست به عنوان یک پزشک خدمت کند.
سر انجام در سال ۲۰۱۷ برای تخصص در زمینه زنان و زایمان در یک دوره چهارساله ثبت نام کرد و همزمان با آن در بیمارستان خانواده مقدس شهر راولپندی مشغول به کار بود.
سلیمه در باره آن روزها می گوید: “کار ما بسیار دشوار بود، من همراه پنج همکارم در روز های شلوغ مسئول نظارت بر زایمان ۵۰ نوزاد بودیم”

مبارزه سلیمه

هنگامی که همه گیری کرونا شروع شد، سلیمه هنوز در راولپندی مشغول به کار و تحصیل بود در حالی که نگران جامعه خود در اُتک بود. زنان در آن زمان مگر جز مواقعی که به شدت بیمار بودند به بیمارستان نمی رفتند و اکثرا زایمان را در خانه انجام می دادند.
قرنطینه و محدودیت ها در ورود به اردوگاه پناهندگان هم تاثیر گذاشته بود. در این زمان سلیمه بی کار ننشست و به مشاوره تلفنی مشغول شد. او همچنین با بزرگان جامعه صحبت می کرد تا زنانی که نیاز به مراقبت های پزشکی داشته اند نادیده گرفته نشوند.
طی همین ماجرا توانست توجه سازمان ملل را به خود جلب کند و در سال ۲۰۲۱ پس از به پایان رساندن دوره خود در اُتک درمانگاهی افتتاح کرد.

نخستین بیمار سلیمه

سلیمه می گوید:” اولین بیمار من مادربزرگم بود، او بسیار به من افتخار میکرد و آمده بود تا فشار خونش را چک کنم. من در میان پناهندگان زندگی کردم و شاهد آسیب هایی که دیده اند بوده ام به همین دلیل احساس میکنم آن ها به من نیاز دارند.”
درمانگاه او تجهیزات لازم برای انجام جراحی و عمل های پیچیده ندارد. سلیمه در عرض یکسال نزدیک به ۲۰ نوزاد را به صورت طبیعی به دنیا آورد.

ناراحتی سلیمه بابت زنان

سلیمه از مشاغل دولتی محروم است و نمی تواند به صورت پزشک تخصصی کار کند‌. اگر هم بخواهد در یک بیمارستان خصوصی مشغول شود باید به یک شهر بزرگتر برود.
سلیمه از اینکه با استفاده از توانایی هایش به زنان جامعه خود کمک کند لذت میبرد. گاهی اوقات زنان ترکمن شهرهای دیگر و حتی زنانی از افغانستان نیز از او کمک میخواهند.
به دلیل حملات طالبان و تسلط آنها بر افغانستان عده زیادی از شهروندان افغان به پاکستان آمدند.
این موضوع که زنان همیشه از حقوق اولیه شان محروم بودند و این اوضاع بدتر هم شده باعث ناراحتی سلیمه می شود. او حتی بعد از اینکه خبر ترک دانشکده پزشکی دو دختر از جامعه خود را شنید بسیار ناراحت شد و به آنها گفت نا امید نشوند و آموزش های خود را طبق قوانین پاکستان از سر بگیرند. سلیمه می گوید: ” بسیاری از کودکان وقتی به مطب من می آیند می گویند می خواهند مثل من پزشک شوند و از موفقیت من الهام می گیرند.”

معمولا کشور های فقیر امکان در اختیار گذاشتن منابع کافی به مهاجرین را ندارند. این منابع و فرصت ها حتی برای شهروندان خود آن کشور نیز محدود است.به همین دلیل سازمان ملل باید آنها کمک کند. شمار زیادی از کشور ها اکنون در حال به کمک به پناهندگان اوکراینی هستند در حالی که دیگر پناهندگان را فراموش کرده اند.

سلیمه و والدینش همچنان پناهنده هستند و شکایتی در این مورد ندارند. او می گوید: “من تا کنون هیچ گونه تبعیضی ندیدم، همه چیز از محدودیت های قانونی است.”

پس از اینکه سلیمه در سال 2021 برنده جایزه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل شد، عده زیادی برای دریافت مشاوره با او تماس گرفتند. برادر کوچک سلیمه، پس از اینکه شاهد تلاش های خواهرش بودتصمیم گرفت راه او را ادامه دهد و هم اکنون در حال تحصیل در رشته پزشکی است.

منبع: بی بی سی فارسی