از گویندگی در افغانستان تا کار در کارخانه در آمریکا/ سرنوشت زنان روزنامه نگار افغان

از گویندگی در افغانستان تا کار در کارخانه در آمریکا/ سرنوشت زنان روزنامه نگار افغان

از استقرار 76 هزار تبعه افغانستان در ایالات متحده آمریکا حدود یک سال گذشته است. مردمی که بعد از قدرت گیری طالبان مجبور به مهاجرت به آمریکا شدند از جمله روزنامه نگاران زن افغان که سختی های بسیاری در این راه متحمل شده اند. روایات آنها از زندگی شان بعد از سقوط دولت پیشین شنیدنی است.

خانم جویا، گوینده سابق تلویزیون افغانستان در کابل می گوید: پنج سال از عمرش را صرف تهیه محتوا و سوالات گفتگو با مهمانان برنامه ی خبری تلوزیونی اش کرده است. ولی وقتی طالبان در اوت ۲۰۲۱ حکومت را از آن خود کردند، همه ی زندگی اش تغییر کرد. او افزود: پس از نوشتن مقاله ای انتقادی و انتشار آن در فیسبوکم، طالبان با من تماس گرفتند برای همین مجبور شدیم با برادرم مخفی زندگی کنیم و بخاطر اینکه طالبان نتوانند پیدایش کنند هر چند وقت یکبار خانه شان را تغییر می دادند.

هفده ماه بعد، خانم جویا، ۲۴ ساله، خود را در مکانی بسیار متفاوت یافت. اکنون آن زندگی که در مصاحبه با سیاستمداران و پخش آخرین خبرها از کابل داشت، سپری شده است. امروز، خانه او ۷ هزار مایل دورتر در دیتون، ایالت اوهایو است؛ اگرچه خانم جویا از دست طالبان گریخته است، اما هنوز خود را گیرافتاده احساس می‌کند.

او حالا ۱۲ ساعت در روز، شش روز در هفته را در یک کارخانه تولیدی کار می‌کند ، کاری که به گفته او، ذهن را بی‌حس می‌کند و کمرش را به درد می‌آورد. در حالی که خانم جویا از سوی کارفرمایش مجبور نشده این همه ساعت کار کند، اما او می‌گوید انتخاب دیگری ندارد. او می گوید: «من باید برای کمک به خانواده‌ام کار کنم.» شش تن از آن‌ها از جمله والدین او در ولایت تخار در شمال شرق افغانستان زندگی می‌کنند، که در ژوئن/جون ۲۰۲۱ به‌دست طالبان افتاد.

او افزود: «من اصلاً این کار را دوست ندارم، اما به دلیل مشکلات اقتصادی مجبورم برای ارسال پول به خانواده‌ام کار کنم، زیرا آنها در افغانستان در وضعیت بدتری قرار دارند … اینجا حداقل من می‌توانم درآمد داشته باشم.»

پس از یک سال که دولت آمریکا در پی خروج نظامی آشفته از افغانستان اعلام کرد ده‌ها هزار شهروند افغانستان را تحت حمایت قرار می‌دهد، آنها در مناطق مختلف جوامع میزبان در سراسر آمریکا اسکان داده شده‌اند. در حالی که ده‌ها خبرنگار زن با مهارت بالا و شناخته‌شده موفق شدند پیش‌تر و در زمانی که طالبان حاکم می‌شد از کشور فرار کنند، شمار کمی از آنها توانسته‌اند به عنوان خبرنگار به کار خود ادامه دهند.

زهرا نادر، روزنامه‌نگار افغانستان مقیم کانادا گفت: «آنها کشور خود را تحت فشار شدید و شوکه کننده‌ای ترک کردند؛ هر چه داشتند را از دست داده‌اند.» او که سال گذشته یک روزنامه اینترنتی به نام «زن تایمز» را ایجاد کرد، می‌گوید: « آنها برای روزنامه‌نگار شدن (در افغانستان) سخت کار کرده‌اند، و به کاری که انجام می‌دادند افتخار می‌کردند اما ناگهان همه اینها از آنها گرفته شد.»

خانم نادر برای نیویورک تایمز در افغانستان گزارش تهیه می‌کرد و پس از مهاجرت به کانادا در سال ۲۰۱۷ با مشکلات مشابهی در تلاش برای ادامه حرفه‌ روزنامه‌نگاری روبرو شد. او می‌گوید از زمانی که «زن تایمز» را راه‌اندازی کرده است، غرق در انبوه درخواست‌های روزنامه‌نگاران زن در تبعید شده که علاقمند به ادامه کار خود در این حوزه هستند. او گفت: «همه آنها حرفه‌ای هستند و داستان‌هایی برای گفتن وجود دارد. …اما متأسفانه ما هیچ منبعی برای دادن دستمزد به آنها نداریم.»

برای مریم عالمی، عکاس اهل کابل، تجربه‌های مورد علاقه‌اش پشت دوربین و سفر به افغانستان بود جایی که مردم و مکان‌های آن را به تصویر می‌کشید. این زن ۴۲ ساله تایمز در طول ۱۵ سال کار حرفه‌ای خود، به عنوان عکاس خبری برای روزنامه‌هایی مانند واشنگتن پست و لندن تایمز همکاری می‌کرد. او گفت از دوربین خود برای تعریف داستان‌هایی از زنان افغانستان استفاده می‌کرد که موانع را در تجارت و ورزش می‌شکستند در زمانی که روایت عام‌تر در این کشور، درگیری و از دست‌دادن بود.

او به یاد می‌آورد: «من چند عکس شگفت‌انگیز گرفتم که داستان‌های شگفت‌آوری در پس آنها بود.» امروز زندگی خانم عالمی کمی متفاوت به نظر می‌رسد. او پس از تسلط طالبان گریخت، در اکتبر ۲۰۲۱ وارد آمریکا شد و پس از مدتی در نیوجرسی، و حالا در مریلند زندگی می‌کند. مانند خانم جویا، در کار روزنامه‌نگاری‌اش وقفه ایجاد شده است.

او می‌گوید: «وقتی به اینجا آمدم، تصویر متفاوتی دیدم. «دستیابی به شغلی که به دنبال آن هستم آسان نیست». این روزها، او در یک خانه سالمندان کار می‌کند. او گفت: «از کارم، از خوشحال نگه داشتن افراد، لذت می‌برم.» او افزود «اما البته نه آنقدر که از کار با دوربینم لذت می‌برم.» خانم عالمی برای راه افتادن مجدد در حرفه خود گفت ابتدا باید گواهینامه رانندگی بگیرد و شروع به برقراری ارتباطات خود در دنیای عکاسی کند. او گفت خوش شانس است که خانواده‌اش همه از افغانستان نقل مکان کرده‌اند و اکنون در آمریکا هستند.

اما در اوهایو، سرنوشت خانم جویا به طور قطع دشوارتر به نظر می‌رسد. او گفت: در حالی که طالبان از ماه دسامبر سال گذشته زنان را از حضور در دانشگاه‌ها و کار در سازمان‌های غیردولتی (ان‌جی‌او) منع کرده است، نظاره کردن این اقدامات طالبان از راه دور بسیار دردناک بوده است،

در تمام این مدت، او ۷۲ ساعت در هفته در زمانی که گرانی در آمریکا رکورد شکسته است، در یک کارخانه کار می‌کند تا هزینه‌های خود و خانواده‌اش در مناطق روستایی افغانستان را تامین کند. پدر او که پیش از روی کار آمدن طالبان افسر پلیس بود، به‌تازگی مجبور شده برای جراحی چشم خودش به ایران سفر کند. خانم جویا می‌گوید: «آن جراحی دو هزار دلار هزینه داشت، باید به آنها کمک مالی کنم برای اینکه خودشان هیچ پولی ندارند.»

خانم جویا در حال تقویت زبان انگلیسی‌اش است و از هدف خود برای ادامه حرفه روزنامه‌نگاری دست نکشیده است. او با چند سازمان خبری افغانستان مستقر در واشنگتن دی‌سی و لندن تماس گرفته است، اگرچه هیچ کدام‌ از آنها نگفته‌اند که ممکن است کاری برای او داشته باشند. او گفت: «هنوز رویای من روزنامه نگار شدن است.» «این کاری است که من می‌خواهم داشته باشم.»

منبع: بی بی سی فارسی