به نقیل از بی بی سی شماری از شهروندان افغانستان که به تازگی از پاکستان و ایران به کابل بازگشته‌اند گفته‌اند که با وجود مراجعه به «رهنماهای معاملات» (آژانس‌های معاملات املاک)، خانه‌ای برای کرایه/اجاره گرفتن پیدا نکرده‌اند.
برخی از مسئولان این آژانس‌ها نیز تائید کرده‌اند که با افزایش تقاضای بی‌سابقه برای کرایه خانه مواجه شدهاند.
مالکان این معاملات املاک همچنین می‌گویند که نرخ اجاره خانه برای کسانی که به تازگی مجبور به برگشت به افغانستان شدهاند در مقایسه با مناطقی که در پاکستان و ایران زند‌گی می‌کردند به مراتب بیشتر است.
مدیر آژانس معاملات مسکن « پاریس» در کابل به بی‌بی‌سی گفت که روزانه حدود صد نفر برای پیدا کردن خانه کرایه‌ای به آنها مراجعه می‌کنند اما او گفت که در نواحی چهارم و پنجم که تحت پوشش آن‌هاست هیچ خانه‌ای خالی برای کرایه دادن باقی نمانده است.
یک نفر از مالکان رهنمای معاملات در کابل می گوید: «با آن که نرخ کرایه خانه با فرا رسیدن فصل زمستان در کابل پایین آمده است، اما برای کسانی که از پاکستان و ایران برگشته‌اند پرداخت اجاره‌ها به خاطر پایین بودن ارزش ارز کلدار (روپیه) و ریال در برابر افغانی گزاف است و آنها توانایی پرداخت اجاره ماهانه را ندارند. »
مدیر «پاریس» می‌گوید که در حال حاضر کرایه ماهانه یک دربند حویلی (خانه دارای حیاط) که سه اتاق داشته باشد، حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار افغانی (معادل حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ دلار) است.
به قول وی نه تنها کابل بلکه سایر شهرهای کلیدی افغانستان مانند هرات، مزارشریف، قندهار و ننگرهار نیز از نظر کمبود خانه با شرایط مشابه پایتخت مواجه است.
عبدالهادی یکی دیگر از مالکان رهنمای معاملات املاک در کابل می‌گوید پیش از این که سیلی از مهاجران برگشتی به پایتخت سرازیر شوند هم با کمبود خانه روبرو بودند، اما با بازگشت دوباره مهاجران به کشور از سویی تقاضا برای کرایه گرفتن خانه‌ها بیشتر شده و از سویی هم آنها خانه کرایه ای کافی در اختیار ندارند/
او گفت: «مهاجران را در وقت بسیار بدی اخراج کرده‌اند. درست زمانی که ما با کمبود خانه مواجه هستیم. به قول وی یکی دیگر از دلایل کمبود خانه هجوم افراد و مقامات طالبان به شهرهاست که با احراز پست‌های دولتی خانواده‌های شان را از پاکستان و مناطق دور دست به پایتخت و شهرهای بزرگ انتقال داده‌اند.
بازگشت ده‌ها هزار نفر
وزارت امور مهاجران حکومت طالبان گفته است که شمار افغان‌های بازگشته از پاکستان از اول ماه اکتبر سال جاری، از زمانی که پاکستان ضرب الاجل اخراج مهاجران و پناهجویان را اعلام کرد، تاکنون از مرز ۲۳۰ هزار نفر گذشته است.
بر اساس آخرین آمار، ۱۷۴ هزار نفر از آنها مرز «تورخم، غلام خان و انگور اده» به افغانستان بازگشته‌اند و حدود ۴۵ هزار تن دیگر نیز از طریق گذرگاه مرزی چمن-اسپین‌بولدک به افغانستان بازگشته‌اند.
اوایل ماه اکتبر، دولت پاکستان اعلام کرد که بیش از یک و نیم میلیون افغان فاقد مدرک اقامت در پاکستان باید تا اول نوامبر این کشور را داوطلبانه ترک کنند وگرنه پس از آن بازداشت و به اجبار اخراج خواهند شد.
از سوی دیگر گزارش‌هایی از افزایش اخراج هزاران مهاجر افغان از ایران نیز ظرف ماه‌ها و هفته های اخیر منتشر شده است.
طالبان می‌گویند که رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران نیز به معاون نخست‌وزیر طالبان در امور اقتصادی که برای انجام سفر رسمی به ایران رفته است گفته است که پناهجویان افغان بدون مدرک در این کشور در حال اخراج هستند.
اخراج اجباری پناهجویان افغان از ایران و پاکستان به قول بسیاری از کسانی‌که از این دو کشور برگشته‌اند «توهین‌آمیز» و به قول آنها توام با بازداشت، توقیف اموال و دارایی‌های شخصی آنها بوده است امریکه افغان‌های برگشتی از این کشورها را در مضیقه اقتصادی قرار داده است.
یحیی که در شهر کابل رهنمای معاملات دارد می‌گوید، مهاجرانی که از پاکستان اخراج می‌شوند، حتی توانایی پرداخت کرایه خانههای با امکانات بسیار ابتدایی و کوچک را ندارند.
او از حکومت طالبان می‌خواهد که راهی برای اِسکان مجدد این پناهجویان بسنجد.
او می‌گوید: «از حکومت طالبان تقاضا می‌کنم تا برای مهاجران تازه وارد شهرک بسازند یا دست‌کم کرایه یک‌ساله خانههای آنها را بپردازند.»
حکومت طالبان می‌گوید که در تلاش است تا مشکل اِسکان شهروندان افغانستان را که از پاکستان و ایران اخراج می‌شوند حل کند. ذبیح الله مجاهد سخنگوی ارشد طالبان گفت که حکومت آنها برای حل مشکل مهاجران برگشته کُمیسیون ویژه‌ای را تشکیل داده و مشکل اِسکان آنها را نیز برطرف خواهند کرد.
وی گفته است که : «در حال حاضر این کُمیسیون با همکاری تاجران ملی و برخی نهادهای امداد رسان به مهاجران برگشته خیمه/چادر و برخی امکانات دیگر را توزیع کرده اند.»
برخی از نهادهای بین‌المللی، اخراج پناهجویان افغانستان از کشورهای همسایه در آستانه فصل سرما همراه با وضعیت بداقتصادی در این کشور را فاجعه‌بار خوانده‌اند.
یک منبع گفت که طالبان برای هر خانواده برگشته در ولایت‌های مختلف مانند خوست، پکتیا، پکتیکا، ننگرهار و برخی از ولایت‌های شمال زمین و پول نقد داده است.
اسکان این پناهجویان در عین حال در برخی از ولایت‌ها حساحسیت برانگیز و باعث جار و جنجالهای قومی تازه شده است.
در تازه ترین مورد، وزارت امور مهاجران طالبان اعلام کرد که یک محموله کمکی حاوی ۲۰ هزار خیمه/چادر از سوی دولت امارات متحده عربی دریافت کرده است.
این وزارتخانه اعلام کرد که این محموله شب گذشته (دوشنبه، ۷ اکتبر) از طریق هوایی به فرودگاه کابل رسید.
این خیمه‌ها قرار است برای رسیدگی به مهاجران و پناهجویانی استفاده شود که به اجبار از پاکستان اخراج شدهاند.
محمد ارسلاح خروتی، معاون وزارت امور مهاجران طالبان گفت که مهاجران بازگشت‌کننده از پاکستان به مساعدت بیشتری نیاز دارند و خواستار کمک سایر کشورها شد.
روند اخراج اجباری بیش از یک و نیم میلیون افغانستانی از پاکستان هفته گذشته آغاز شد.
